نبرد یک گوریل با ۱۰۰ انسان/ برنده کدام است؟

تینا مزدکی _برخی استدلال می کنند که انسان ها روزی ماموت ها را شکار می کردند پس بی شک در نبرد با گوریل برنده خواهند بود. در سوی دیگر عده ای یادآوری می کنند که یک گوریل نر نقره پشت می تواند نزدیک به ۱۰۰۰ کیلوگرم را بلند کند و یک مرد بالغ را مانند عروسکی پارچه ای به گوشه ای پرت کند.

ورای شوخی ها و میم ها این بحث خنده دار فرصتی فراهم می کند برای تاملی دوباره بر فرگشت انسان. نقاط قوت واقعی گونه ی ما چیست؟ در طول مسیر چه چیزهایی را فدا کرده ایم؟ و یک گوریل این موجود نیرومند باشکوه و در خطر انقراضدرباره ی ذات و تکامل ما چه چیزهایی می تواند به ما بیاموزد؟

گوریل ها و انسان ها: دو شاخه از یک درخت فرگشتی

گوریل ها از نزدیک ترین بستگان زنده ی ما هستند. آن ها به همراه شامپانزه ها بونوبوها و اورانگوتان ها در خانواده ی بزرگ میمون های انسان نما (هومینیده ها) قرار می گیرند. شامپانزه ها حدود ۹۸.۸ درصد از DNA خود را با ما مشترک دارند و گوریل ها با فاصله ای اندک حدود ۹۸.۴ درصد.

آخرین نیای مشترک میان انسان ها و گوریل ها حدود ۱۰ میلیون سال پیش زندگی می کرده که همین نیا نیاکان شامپانزه ها نیز بوده است. از زمان این انشعاب فرگشتی انسان ها و گوریل ها مسیرهای بسیار متفاوتی را پیموده اند. گوریل ها با محیط های جنگلی متراکم و مناطق کوهستانی سازگار شده اند در حالی که انسان ها برای زندگی در محیط های باز و متنوع تکامل یافته اند.

با وجود تفاوت های قابل توجه در زیست بوم ها انسان ها و گوریل ها ویژگی های مشترک بسیاری دارند؛ مانند داشتن شست قابل انعطاف حالات چهره ی پیچیده رفتارهای اجتماعی پیشرفته و هوش هیجانی.

در داستان تازه ی «تل ماسه» دوک لتو آتریدس برای پیروزی می خواست «نیروی صحرا» را درک کند. خوب گوریل ها استاد «نیروی جنگل» هستند. بی هیچ تردیدی وقتی حرف از نیروی خام باشد گوریل همیشه برنده است. یک گوریل نر بالغ می تواند بیش از ۱۶۰ کیلوگرم وزن داشته باشد و بدون نیاز به باشگاه نزدیک به یک تُن را بلند کند. قدرت عضلانی بالاتنه ی آن ها شگفت انگیز است و این یک تصادف فرگشتی نیست بلکه حاصل رقابت شدید میان نرها برای سلطه و جفت گیری است.

افزون بر قدرت بدنی گوریل ها موجوداتی بسیار سخت جان و مقاوم اند و در عین حال بیشتر اوقات آرام باقی می مانند. آن ها مانند بسیاری دیگر از نخستی ها هوش اجتماعی بالایی دارند. از صداها حرکات بدنی و حتی کوبیدن سینه برای ارتباط از راه دور استفاده می کنند.

توانایی استفاده از زبان اشاره سوگواری برای مردگان و ابراز همدلی در گوریل ها به ثبت رسیده است که همه گواه توانمندی های شناختی پیچیده ی آن هاست.

 عضله یا مغز؟

درگیری میان ۱۰۰ مرد و یک گوریل احتمالاً به کشته شدن تعداد زیادی از مردان می انجامد اما همه می دانند که انسان ها با خود سلاح نقشه پهپاد آتش و دیگر ترفندهای زیرکانه می آورند. در مقایسه با بسیاری از پستانداران انسان ها از نظر فیزیکی چندان قدرتمند نیستند. نقطه ی قوت گونه ی ما توانایی سازگاری و همکاری در گروه های بسیار بزرگ است.

مغز انسان به طور متوسط سه برابر بزرگ تر از مغز گوریل هاست (نسبت به اندازه ی بدن). این ویژگی فرگشتی فوق العاده به ما توانایی تفکر انتزاعی زبان نمادین و از همه مهم تر امکان انتقال و گسترش دانش پیچیده میان نسل ها را داده است و این دقیقاً ابرقدرت واقعی ماست در واقع توانایی همکاری در گروه هایی به مراتب بزرگ تر از واحدهای اجتماعی معمول گوریل ها که اغلب شامل چند عضو خانواده تا حدود ۳۰ فرد هستند.

تاریخ فرگشت انسان ها ما را از نیروی فیزیکی صرف دور کرد و به سوی پیچیدگی های اجتماعی فرهنگی و فناورانه سوق داد ویژگی هایی که ما را به همه کاره ترین و خطرناک ترین گونه ی زمین بدل کرده اند.

پس برنده کیست؟

در یک درگیری تن به تن گوریل می تواند با یک دست از انسان پوره بسازد. در نبردی با دستان خالی و قدرت محض هیچ رقابتی وجود ندارد. اما انسان ها با کلک می جنگند. با قضاوت بر اساس موفقیت فرگشتی انسان ها ممکن است بسیاری از نبردها را ببازند اما در نهایت پیروز میدان خواهند بود. گوریل های کوهستانی بدون دخالت ما در دهه ی ۱۹۸۰ در آستانه ی انقراض قرار نداشتند.

گونه ی ما به همه ی قاره ها تمام زیست بوم ها و همه ی اقلیم ها گسترش یافته است. ما زیست بوم ها را دگرگون کرده ایم بر ماه گام نهاده ایم و فناوری های پیشرفته خلق کرده ایم. اما گوریل ها نوع دیگری از موفقیت را تجربه کردن موفقیتی مبتنی بر هماهنگی با محیط.

شاید پیام واقعی این نبرد فرضی نه پیروزی یکی بر دیگری بلکه درک این باشد که دو خویشاوند بسیار نزدیک در دو مسیر کاملاً متفاوت فرگشتی گام نهاده اند و هر یک به شیوه ای منحصربه فرد پیروزی هایی از سوی طبیعت اند.

منبع: phys

۵۸۳۲۳