همه تقصیرها گردن گوشی های هوشمند است؟

به گزارش تیکسر قدس نوشت: برای من و شما و همه  پدر و مادرها راحت ترین کار در مواجهه با نوجوانان امروزی نسل «زِد» و مشکلاتشان این است که همه چیز را ربط بدهیم به گوشی های هوشمند شبکه های اجتماعی و اینترنت که به نظر می رسد بزرگ ترین دغدغه و مشغله نوجوانان و جوانان امروزی است.

البته پیش تر و بیشتر از ما برخی دانشمندان همین کار را کرده و پس از پژوهش های طولانی مدت همه تقصیرها را انداخته اند گردن گوشی های هوشمند و ماجراهایش. «لوسی فوکس» روان شناس و استاد دانشگاه آکسفورد اما در مقاله ای که برای «گاردین» نوشته طور دیگری به ماجرا نگاه می کند. بخش هایی از مقاله او را که «ترجمان» منتشر کرده است در ادامه بخوانید.

  نسل مضطرب؟
«جاناتان هایت» روان شناس در کتاب «نسل مضطرب» می گوید «نرخ اضطراب و مشکلات روانی دیگر در نسل فعلی نوجوانان روبه افزایش است. او مشکل را به ظهور رسانه های اجتماعی و کم شدن بازی های اکتشافی  ربط می دهد و می گوید می توانیم مشکل را با قدغن کردن تلفن های هوشمند برای افراد زیر ۱۴ سال و رسانه های اجتماعی برای زیر ۱۶ سال حل کنیم. اقبال فراوانی هم به این فرضیه شده و رهبران سیاسی و گروه های محلی حامی کودکان و خانواده ها خواستار اِعمال محدودیت شده اند. کتاب «هایت» فوراً به صدر فهرست های پرفروش ترین ها رفته چون دلایل او به نظر درست می آیند: «نوجوانان را ببینید که به تلفن هایشان چسبیده اند به ماجراهای عکس های خودآزاری تهدیدهای سایبری و پیام های جنسی گوش کنید. نوجوان ها در عذاب اند و ناگفته پیداست که مقصر تلفن هایشان است».
اما علوم مربوط به روان شناسی (و خودِ زندگی) به ندرت این قدر شسته رفته و دقیق هستند. افزایش گزارش های مشکلات سلامت روانی نوجوانان با تغییرات فراوان دیگری نیز همزمان بوده است: مثلاً افزایش چاقی افزایش فشار تحصیلی و همه گیری کرونا با وضعیت بدتر سلامت روانی بی ارتباط نیستند. فرضیه «هایت» درباره رسانه های اجتماعی غلط نیست ولی احتمالاً یک قطعه از پازلی بزرگ و پیچیده باشد. اصل مهم دیگری که غالباً نادیده گرفته می شود گفتمان عمومی درخصوص سلامت روانی است که متحول شده است. امروزه جوانان در زمینه سلامت روانی در مدارس و دانشگاه ها آموزش می بینند و هر روز در معرض کارزارهای آگاهی بخشی عمومی قرار دارند. خودِ همین تحول احتمالاً نقش مؤثری در افزایش نرخ های گزارش شده مشکلات روانی داشته است چون اولاً امروزه نوجوانان بیشتری درمانشان را از راه های درست پیگیری می کنند ثانیاً عده ای از آن ها هرگونه اضطراب ناچیزی را مشکل سلامت روانی معرفی می کنند. هر دو عامل نرخ های کلی را ناگهان افزایش می دهند. 

افتادن در امواج تحولات
خانم «فوکس» از دوران نوجوانی خودش که هنوز گوشی هوشمند وجود نداشت می گوید: «مطمئنم اگر من و دوستانم در کلاس هشتم پرسش نامه های سنجش اضطراب پُر می کردیم نمراتم بسیار بالا می شد. ولی آن زمان وضعیت سلامت روانی نوجوانان این قدر سنجیده نمی شد و در خبرها نیز چندان انعکاس پیدا نمی کرد».
بحث های امروزی درباره علت مشکلات روانی نوجوانان دنبال چیزهای جدیدی هستند که مختص این نسل اند. ولی اگر بیش از حد به پدیده های جدید توجه کنیم ممکن است نکته اصلی را فراموش کنیم: نوجوانی دوره بسیار بسیار سختی بوده و هست.
به تازگی کتابی در مورد این دوره زندگی نوشته ام و نکته جالب توجه در مصاحبه های آن کتاب شباهت مشکلات نوجوانان نسل های مختلف بود. یکی از مصاحبه شوندگان چهل و هشت ساله که فضای مدرسه پسرانه شان را به رمان «سالار مگس ها» تشبیه می کرد موضوع را این گونه خلاصه کرد: «نوجوانی من مثل نوجوانی همه آدم های دیگر پُر از اضطراب بود». در هر دوره تاریخی یا فناورانه که زندگی کنیم گذران دوره نوجوانی به دلیل تحول بزرگی که باید رخ دهد گیج کننده است. افراد در آغاز نوجوانی هنوز کودک اند کوچک آسیب پذیر و متکی به پدر و مادر یا پرستارانشان هستند. این کودک در پایان نوجوانی به بزرگسالی مستقل تبدیل می شود که می تواند رابطه جنسی برقرار کند تولیدمثل کند و روابط اجتماعی پیچیده و جهان بزرگ تر را درک و مدیریت کند. این تحول بسیار عظیم است و تغییراتی که در مغز و بدن ما رخ می دهد احتمالاً همان چیزهایی هستند که نوجوانی را بسیار مشکل می کنند.
اما درست همزمان با این تحولات مهم حادثه ای عظیم در جهان بیرون رخ می دهد و شرایط را بحرانی تر می کند. نوجوانان وارد مدرسه متوسطه می شوند و زمینه اجتماعی شان به کلی تغییر می کند. نوجوانان اغلبِ روزهایشان را در داخل و خارج از مدرسه با همسالانشان سپری می کنند و نسبت به دوره ابتدایی نظارت بسیار کمتری بر آن ها می شود.

این دیگ زودپز
البته گاهی این شرایط که به دیگ زودپزِ عوامل زیست شناختی و اجتماعی می ماند تجربیات و خاطرات فوق العاده ای به ارمغان می آورد. افرادی که من برای کتابم با آن ها مصاحبه کردم از دوستی های دوره نوجوانی شان برایم گفتند که نجاتشان داده روابط عاشقانه ای که آن ها را به آدم های بهتری تبدیل کرده و ماجراهای شورانگیزی که موجب سرزندگی شان شده است. اما همان تمایلاتی که نوجوانی را بی نظیر می کند چه بسا آن را به دوره ای مزخرف تبدیل کند و افسردگی و ناراحتی به بار بیاورد. پس نمی شود همه تقصیرها را متوجه گوشی های همراه کرد. یادمان نرود که رسانه های اجتماعی تعاملات اجتماعی همه انسان ها را متحول کرده است. بنابراین منطقی است تحقیق کنیم تا ببینیم آیا این تحولات زندگی نوجوانان را بدتر می کنند یا خیر؟ بررسی کنیم چطور می توانیم در این مورد به آن ها کمک کنیم؟
در واقع نکوهش رسانه های اجتماعی به بهانه افزایش مشکلات روانیِ نوجوانان بسیار ساده انگارانه است چون اولاً عوامل بسیار دیگری دخیل هستند. ثانیاً تأثیر رسانه های اجتماعی بر هر نوجوانی متفاوت است. بسیاری از نوجوانانی که از رسانه های اجتماعی استفاده می کنند مشکل سلامت روانی ندارند. ضمناً باید واقع بین باشیم چون رسانه های اجتماعی رفتنی نیستند. به نظر من قدغن کردن رسانه های اجتماعی ناممکن است و ضامن بهبود سلامت روانی نوجوانان هم نیست. پس چه باید کرد؟ شرکت های فناوری می توانند برای کاهش مخاطرات بدیهی پلتفرم هایشان اقدام های ساده ای انجام دهند ازجمله حذف تصاویر خودآزاری و مضامین نامناسب دیگر. همزمان خانواده ها می توانند به نوجوانانشان کمک کنند با چالش های رسانه های اجتماعی کنار بیایند. وقتی می بینند نوجوانان به گوشی چسبیده اند نباید فقط خیال کنند آن ها در دام «اعتیاد» جدیدِ دیجیتالی افتاده اند.
کتاب ها و مقالات فراوانی می گویند که نوجوانان امروزی نسلی گمشده و نابود هستند من اما تصور نمی کنم نوجوانان امروزی نسل مضطرب باشند. آن ها نوجوان هستند با مشکلات فراوان نوجوانی دست وپنجه نرم می کنند و با زبانی که بزرگ ترها در اختیارشان گذاشته اند به بیان تجربیاتشان می پردازند.
آن ها بیش از آنچه ما قبول داریم بادرایت و انعطاف پذیرند. باید پیچیدگی زندگی هایشان را که اکنون با رسانه های دیجیتال عجین شده بپذیریم و محترم بشماریم. بی توجهی به آن ها با توجیه نسل مضطرب و معتاد به گوشی تقلیل کیستیِ آن ها و چیستیِ نوجوانی است. 

پایان خبر تیکسر