پوشش حداکثری کودکان در کودکستان ها مهمترین دغدغه سازمان تعلیم و تربیت کودک

به گزارش تیکسر رضوان حکیم زاده در سلسله وبینار معاونت آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش که با مشارکت معاونین آموزش ابتدایی استان ها برگزار شد ضمن تبریک میلاد با سعادت امام حسن عسکری علیه السلام گفت: مطمئن ترین پربازده ترین سودمندترین و کوتاه ترین مسیری که می تواند کشور را به پیشرفت همه جانبه برساند سرمایه گذاری حوزۀ تعلیم و تربیت کودک است که شامل دوران قبل از دبستان و دبستان می شود.

وی با اشاره به لزوم یکپارچگی سیاست های تعلیم و تربیت از دورۀ پیش دبستانی تا پایان دبستان افزود: مطالعات نشان می دهد کشورهایی که امروز در شاخص های توسعه انسانی شرایط خوبی دارند در یک قرن گذشته روی آموزش و تربیت در دورۀ دبستان و پیش از آن سرمایه گذاری ویژه داشته اند.

حکیم زاده ادامه داد: متولیان آموزش به ویژه در دو دورۀ پیش از دبستان و دورۀ ابتدایی بالاترین اثرگذاری را در جامعه دارند و نمود فعالیت ها و تصمیمات آنان آیندۀ کشور را تحت تأثیر قرار می دهد. به همین دلیل نیاز است در گام اول این گروه ها در راستای تحقق اهداف نظام آموزشی و به طور دقیق تر تحقق راهکارهای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش به فعالیت های خود معنا ببخشند. 

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه برنامه های وزیر دقیقاً همسو با برنامه های دولت تعریف شده است اضافه کرد: برنامه ها رویکردها و راهبردهای اصلی معاونت آموزشی نیز باید در امتداد همین سیاست ها تدوین شود.

وی با بیان اینکه آموزش عمومی یکی از مهمترین خدمات دولت ها به شهروندان است اظهارکرد: ارائه فرصت های برابر دسترسی به آموزش و یادگیری با بالاترین کیفیت ممکن یکی از مهمترین مأموریت های نظام آموزشی به طور خاص وزارت آموزش و پرورش است که باید روش ها و راهکارهای آن به طور شفاف شناسایی و احصاء شوند. 

حکیم زاده عدالت کیفیت و هویت را سه محور اصلی برنامه های وزارت آموزش و پرورش در دور جدید دانست و بیان کرد: این سه محور چتر تمام برنامه های این وزارتخانه به ویژه معاونت آموزش ابتدایی است زیرا مخاطب اصلی این معاونت کودکان هستند که مهمترین دوران زندگی خود را سپری می کنند.

این مقام مسئول با اشاره به ضرورت افزایش مشارکت مدارس در برنامه های استانی یادآور شد: ارتباط هدفمند و نظام مند مدارس با ادارات استانی امری ضروری است که البته لازمۀ آن اینست ک ادارات کل استان مدارس را بازوهای مشورتی و اجرایی خود بدانند  و شبکه ای گسترده و یپارچه بین اداره کل استان و ادارات منطقه و مدارس ایجاد شود. این رویکرد مشارکتی قطعاً نتایج مثبتی در پی خواهد داشت.

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش با اشاره به لزوم ارتقاء کیفیت مهارت های سواد پایه تصریح کرد: قطعاً مدرسه باید عهده دار آموزش مهارت های متنوعی باشد اما این مهم تنها زمانی معنادار و قابل تحقق است که در ابتدا مهارت های آموزش پایه به دانش آموزان ارائه شده باشد و آنها در این مهارت ها ارتقاء پیدا کرده باشند؛ این یعنی دانش آموزان باید سواد پایه را به شکل مهارتی آموخته باشند تا آمادگی لازم برای یادگیری دیگر مهارت ها را داشته باشند. از طرفی معلم فقط زمانی می تواند در آموزش این مهارت ها موفق شود که هم از دانش تخصصی برخوردار باشد و هم از روش های تدریس فعال بهره ببرد؛ گرچه نمی توان از کنار اثرگذاری عوامل بیرونی مانند شرایطی خانوادگی به راحتی گذشت. با این حال مهم اینست که عوامل درون مدرسه ای برای آموزش این مهارت ها هم راستا باشند.

وی با بیان اینکه در سال های گذشته نظام آموزشی برنامه های متنوعی را برای ارتقا مهارت های معلمان از حیث تسلط بر دانش تسلط بر محتوا و تسلط بر روش های تدریس اجرا کرده است اظهار داشت: مربیان معلمان و مدیران به عنوان ارکان مدرسه بالاترین نقش را در ایجاد یک محیط یادگیری مثبت سالم پویا و بانشاط دارند. به همین دلیل خود این افراد باید بعد از گذراندن دوره های توانمندسازی و مهارت آموزی روش های فعال را که باعث ایجاد مشارکت و درگیری مثبت دانش آموزان با فرایند یادگیری می شود به کار بگیرند.

سرپرست سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک با اشاره به لزوم توجه به ابعاد عاطفی کودکان تأکید کرد: متأسفانه در سال ‎های متمادی از این بُعد کودکان و دانش آموزان تا حدودی غفلت شده است و کمتر به این توجه شده که دانش ‎آموزان در دورۀ ابتدایی چه فضای عاطفی و روانی متفاوت و مهمی را تجربه می کنند؛ بنابراین در این دوره ایجاد خودباوری مثبت و انگیزه برای یادگیری و همچنین اشتیاق برای مشارکت در فعالیت های درسی امری بسیار ضروری و لازم است که کمتر در برنامه های توانمندسازی برای مدیران و معلمان ما مورد توجه قرار گرفته است.

حکیم زاده بیان کرد: فراموش نکنیم دانش آموزان علاوه بر اینکه در محیط مدرسه در یک فضای فیزیکی حضور دارند همزمان فضای عاطفی فضای اجتماعی و فضای علمی را نیز تجربه می کنند؛ بنابراین این نکات نیز باید در روند آموزش لحاظ شود.

وی با اشاره به لزوم گفتمان سازی پیرامون حمایت از دورۀ ابتدایی ارتقاء آگاهی عمومی را امری ضروری دانست و یادآور شد: برنامه های آموزشی و فرصت های یادگیری باید به شکلی طراحی و در اختیار دانش آموزان قرار بگیرد که تک تک آنها خود را محور و مخاطب اصلی کلاس و مدرسه بدانند و حس تعلق به مدرسه در همۀ دانش آموزان ارتقاء پیدا کند و بدانند فارغ از سطح اقتصادی خانواده قومیت سطح یادگیری تک زبانه و دوزبانه بودن در مدرسه مورد پذیرش و قابل احترام هستند.

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه کرامت کودکان باید به عنوان یک سرمایه خدادادی ارزشمند پاس داشته شود تصریح کرد: توجه به کرامت کودکان نیازمند اصلاح برخی رویکردهای اشتباهی مانند مقایسه کردن محیط رقابتی و یا حتی برچسب زنی است.

این مقام مسئول در بخش دیگری از صحبت های خود با اشاره به اینکه همه مدیران و معلمان شرایط یکسانی ندارند گفت: در نظام آموزشی تنوعی از معلمان هستند که برخی از آنها از طریق دانشگاه فرهنگیان و باقی از مسیرهای متنوعی مانند استخدام به عنوان ماده ۲۸ جذب شده اند. این تنوع در مسیرهای ورودی به آموزش و پرورش مانع بزرگی در جذب تخصصی افراد به ویژه در دورۀ ابتدایی است. این در حالیست که تخصصی ترین پیچیده ترین و ارزشمندترین کار در کشور معلمی به طور خاص در دورۀ ابتدایی است اما متأسفانه در سال های اخیر بر خلاف چارچوب های علمی که مبتنی بر دانش و تجربه متخصصان و اندیشمندان کشور بود فرایندهای به شکلی بود که جذب تخصصی تا حد زیادی با مانع مواجه شد. 

وی افزود: از طرف دیگر همۀ معلمان شرایط یکسان ندارند. برخی از آنان در مدارس روستایی شاغل هستند و برخی در مدارس شهری؛ برخی در کلاس های چند پایه و برخی در کلاس هایی با تراکم بالا. این تفاوت و تنوع در وضعیت معلمان به خوبی نشان می دهد که نمی توان برای ارتقاء توانمندی و مهارت های آنان نسخۀ واحد ارائه داد. از طرف دیگر در این برنامه ها باید به اقتضائات محیطی نیز توجه ویژه شود. به این موارد تنوع مدرک دانشگاهی و رشته های دانشگاهی را نیز باید افزود.

سرپرست سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک یادآور شد: برنامه های توانمندسازی و مهارت افزایی معلمان باید با مشارکت خود آنان طراحی و اجرا شود. قطعاً برنامه های دستوری و اجبارهای دستورالعملی و بخشنامه ای پاسخگوی نیاز امروز کشور نیست.

حکیم زاده با اشاره به نقش مهم مدیران مدارس آنان را راهبران راستین فرایندهای تربیتی و یادگیری قلمداد و خاطرنشان کرد: گرچه مدیران مدارس دچار درگیری های اداری و اجرایی ناخواسته هستند اما این افراد به عنوان راهبران آموزشی باید نقش ویژه ای در ایجاد خودپنداری مثبت خودباوری نسبت به یادگیری و ایجاد اشتیاق در دانش آموزان داشته باشند.

ین مقام مسئول با اشاره به نقش متمایز خانواده ها در تعلیم و تربیت دانش آموزان و کودکان اضافه کرد: به تعبیر وزیر محترم آموزش و پرورش خانواده ها شرکای راهبردی نظام آموزشی کشور در امر تربیت و آموزش هستند و ضمن تبیین این نقش باید الزامات و ملاحظات آن نیز برای خانواده ها تشریح شود. نکتۀ مهم اینکه دغدغه مندی خانواده ها نسبت به امر تعلیم و تربیت فرزندان که در جای خود بسیار ارزشمند است الزاماً به معنای برخورداری آنان از سواد تربیتی نیست زیرا بسیاری از خانواده ها از بایدها و نبایدهای این حوزه بی اطلاع هستند و حتی برای کودکان حق کودکی کردن را قائل نیستند و نسبت به رشد متوازن و متعادل و اهمیت و الگوهای آن آگاهی ندارند.

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش معنادار کردن فعالیت مدارس را مرهون تبیین نقش مشارکتی همۀ ارکان نظام آموزشی دانست و خاطرنشان کرد: ارتباط هدفمند بین نظام آموزشی و همۀ ذی نفعان و ذی ربطان با رویکرد شبکه سازی ناظر به منافع ملی شرط اصلی در معنادار شدن مدارس و افزایش اثرگذاری آنهاست. در این بین استفاده از ابزارهای فناورانه مانند شاد نیز می تواند راه گشا باشد؛ البته به شرطی به صورت نظام ‎مند مورد استفاده قرار بگیرد. در این شبکه مدرسه باید خانواده ها را همراه خود بداند دانش آموزان بداند که صدا و خواستۀ او در مدرسه شنیده می شود و والدین باید احساس مشارکت حداکثری داشته باشند. فعال شدن انجمن های اولیا نیز یکی از اموری است که باید با جدیت دنبال شود و بدانند در تصمیم گیری ها اثرگذار هستند. 

حکیم زاده در ادامه با اشاره به لزوم افزایش نقش آفرینی گروه های آموزشی و ارتقاء کارکرد آنها در نظام آموزشی کشور بیان کرد: در کنار نظارت بالینی و میدانی کیفیت بخشی و توانمندسازی گروه های آموزشی امری ضروری است. موضوعی که می تواند با به کارگیری ظرفیت راهبران آموزشی که خود در زمرۀ افزاد متخصص و باتجربه هستند تا حد مطلوبی محقق شود. 

وی با تأکید بر اینکه صرف برگزاری دوره های حضوری و مجازی نمی تواند منجر به توانمندسازی و مهارت افزایی نیروی انسانی شود افزود: علاوه بر آن در هر استان باید هستۀ مرکزی توانمندی برای هدایت حمایت و راهبری گروه های آموزشی ایجاد شود.

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش اضافه کرد: یکی از مهمترین دغدغه های نظام آموزشی کشور جذب حداکثری کودکان در پایه اول است. به همین منظور احصاء آمار موالید و جذب خالص پایه اول یکی از اولویت هاست که می توان با استناد به آن به آمار بازماندگان از تحصیل در پایۀ اول دست پیدا کرد. 

این مقام مسئول با اشاره به ضرورت هم افزایی و همکاری دستگاه های درون استانی ذی ‎ربط در موضوع جذب بازماندگان از تحصیل تصریح کرد: با توجه به اهمیت این مسئله شناسایی جذب و نگهداشت بازماندگان از تحصیل باید به عنوان موضوع اولین جلسه شورای آموزش پرورش استان ها در دستورکار قرار بگیرد. موضوعی که باید به گفتمانی ملی با برش استانی تبدیل شود.

حکیم زاده در پایان با بیان اینکه مربیان و فعالان کودکستان ها باید هم تجربه و هم تخصص لازم و کافی برای کار با کودک داشته باشند تا رضایت حداکثری خانواده ها تأمین شود یادآور شد: مراکز تعلیم و تربیت کودکان پیش از دبستان به سه دستۀ مراکز پیش دبستانی ضمیمه مدارس دولتی و ضمیمه مدارس غیردولتی و کودکستان های مستقل تقسیم می شوند؛ بنابراین هر مرکز فعال در حوزۀ تعلیم و تربیت اوان کودکی باید از سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک مجوز رسمی اخذ کند .

پایان خبر تیکسر