جام های زرین 3000 ساله به گیلان بازگشتند

تیکسر/گیلان در نخستین روز از روز جهانی موزه ها و هفته میراث فرهنگی، امروز 29 اردیبهشت ماه در موزه باستان شناسی شهر رشت از جام های زرین عمارلو و کلورز با قدمت 3000 سال پیش رونمایی شد؛ این جام ها به مدت یک هفته در موزه باستان شناسی رشت در معرض دید عموم قرار می گیرد و پس از آن دوباره به مخزن موزه ملی ایران بازمی گردد.

پیش از ظهر امروز 29 اردیبهشت ماه و با حضور مدیرکل میراث فرهنگی گیلان و جمع دیگری از مدیران میراث فرهنگی، در موزه باستان شناسی شهر رشت از جام های زرین عمارلو و کلورز که در کاوش های دهه 40 یافت شده، رونمایی شد.

مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان، در آیین رونمایی از نمایش جام های زرین عمارلو و کلورز گفت: این جام ها طی کاوش های باستان شناسی دهه 40 در منطقه «عمارلو» و «کلورز» شهرستان رودبار پیدا شد و از آن زمان تاکنون در موزه ملی ایران نگهداری می شد.

ولی جهانی، با بیان اینکه به مناسبت «روز جهانی موزه و هفته میراث فرهنگی»، این جام ها به گیلان بازگشته اند، یادآور شد: جام عمارلو در کاوش های سال 1348 و جام کلورز در کاوش های باستان شناسی سال 1343 پیدا شد و با مذاکرات صورت گرفته با موزه ملی ایران، این جام های زرین که متعلق به 3000 سال قبل است، از امروز به مدت یک هفته در موزه باستان شناسی رشت در معرض دید عموم قرار گرفته و پس از آن دوباره به مخزن موزه ملی ایران بازمی گردد.

وی یادآور شد: این دو جام زرین، به شماره های 4364 و 4363 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

مسیول امور موزه های گیلان در این مراسم درباره مشخصات این جام ها برای حاضران توضیحاتی ارایه داد و گفت: جام کلورز در محله کلورز رستم آباد شهرستان رودبار کشف شده است. این جام دارای 16 سانتی متر ارتفاع، دهانه حدود 7 سانت و کف بصورت حصیربافی حدود 6 سانتی متر و با وزن 107 گرم است.

میثم نواییان، ضمن تشریح نقوش این جام ها افزود: نقوش جام عمارلو، قابل مقایسه با نقش های پلکان شرقی کاخ آپادانا در تخت جمشید است. بر روی  این جام، دو نقش اسب، دو شیر و دو بز کوهی یا گوزن می بینیم که  به صورت متقارن تکرار شده است. در وسط جام و همچنین بر روی ران و کتف شیر، نقش گردونه تیکسر دیده می شود؛ بر روی و انتهای جام نیز نقش حصیر بافی به صورت کنده کاری و قلمزنی انجام شده است.

وی با تحلیل اسطوره شناسی نقوش این جام اضافه کرد: این نقوش، نماد عناصر اربعه یعنی آب، باد، خاک و آتش است و از نمادهای آیین تیکسر است و نشان می دهد در گیلان باستان این آیین ریشه دار بوده است. در بخش پایین جام، نقش موبدی را می بینیم که زانو زده و در دستانش با احترام یک ظرف را در دست دارد که فواره آبی از آن برخاسته و درخت افسانه زندگی را سیراب می کند.

نواییان با بیان اینکه نقوش گوزن و شیر، سمبل های صور فلکی هستند، یادآور شد: پیروزی شیر بر گوزن، درواقع نماد پیروزی تابستان و گرمای خورشید بر زمستان است و از آنجاکه 2500سال پیش، نوروز در اردیبهشت برگزار می شد، پیروزی شیر آسمانی بر گوزن آسمانی، نماد انقلاب تابستانی و پیروزی تابستان بر زمستان بزرگ است.

وی حالت نشستن گوزن را هم مشابه گاو معروف یافت شده در چراغعلی تپه گیلان (جام زرین مارلیک ) توصیف و تصریح کرد: این نقوش نشان دهنده یک مکتب هنری در 3000 سال پیش است و درواقع این جام ها، سفیران هنری و هنر تاریخ گیلان به شمار می رود.

این باستان شناس، ضمن تقدیر از تلاش های دکتر حاکمی در حفاری های عمارلو نیز گفت: جام عمارلو در سال 1343 خورشیدی کشف شد. در این جام نیز نقوش تکرارشونده اسب را داریم که به نظر می رسد اسب های منطقه گیلان یا همان اسب های کوتاه معروف کاسپین باشد.

نواییان افزود: جام عمارلو، حدودا 14 سانتی متر ارتفاع دارد، دهانه جام حدود چهار سانت و وزن این جام زرین، 83 گرم است.

به گزارش تیکسر، نمایش جام های زرین گیلان در نخستین روز از روز جهانی موزه ها و هفته میراث فرهنگی، همزمان با 14 نمایشگاه آثار موزه ای در سراسر کشور صورت گرفت. شعار امسال روز جهانی موزه ها «میراث فرهنگی، مشارکت مردمی و مسیولیت اجتماعی» است.

پایان خبر تیکسر