10 درمان خانگی شوره سر دائمی و علت بروز آن

شوره سر چیست و آیا رفع دائمی شوره سر با ماست امکان پذیر است؟ شوره سر یک مشکل شایع پوست سر است که با پوسته ریزی و خارش پوست سر مشخص می شود. خوشبختانه شوره سر معمولاً به طور کامل قابل درمان است و بسیاری از افراد با استفاده از درمان های خانگی و تغییر سبک زندگی می توانند به طور دائمی از شر آن خلاص شوند. در این مقاله ۱۰ درمان خانگی موثر برای شوره سر و همچنین علل بروز آن را بررسی خواهیم کرد.

شوره سر چیست و چرا ایجاد می شود؟

شوره سر یک بیماری شایع پوست سر است که با پوسته ریزی پوست سر مشخص می شود. این پوسته ها معمولاً سفید یا خاکستری هستند و ممکن است روی موها شانه ها و ابروها نیز دیده شوند. شوره سر اغلب با خارش پوست سر همراه است و می تواند باعث ناراحتی و خجالت افراد شود.

علت دقیق شوره سر هنوز به طور کامل شناخته نشده است اما عوامل متعددی در بروز آن نقش دارند. مهمترین عوامل ایجاد شوره سر عبارتند از :

• قارچ مالاسزیا : این قارچ به طور طبیعی روی پوست سر همه افراد وجود دارد اما در برخی افراد رشد بیش از حد آن می تواند منجر به تحریک پوست سر و ایجاد شوره شود. مالاسزیا از چربی های پوست سر تغذیه می کند و محصولات جانبی متابولیسم آن می تواند باعث التهاب و پوسته ریزی شود.
• درماتیت سبورئیک : این بیماری التهابی پوست می تواند پوست سر را نیز تحت تاثیر قرار دهد و باعث قرمزی پوسته ریزی و شوره شود. درماتیت سبورئیک اغلب در نواحی چرب پوست مانند پوست سر صورت و قسمت بالای قفسه سینه رخ می دهد.
• پوست خشک : خشکی پوست سر می تواند یکی از عوامل ایجاد شوره سر باشد. پوست خشک رطوبت کافی ندارد و به همین دلیل مستعد پوسته ریزی و خارش می شود.
• حساسیت به محصولات مراقبت از مو : برخی از محصولات مراقبت از مو مانند شامپوها نرم کننده ها ژل ها و اسپری های مو حاوی مواد شیمیایی هستند که می توانند پوست سر را تحریک کرده و باعث ایجاد شوره شوند.
• استرس : استرس می تواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کرده و احتمال بروز شوره سر را افزایش دهد. استرس همچنین می تواند باعث تشدید علائم شوره سر در افراد مبتلا شود.
• آب و هوا : آب و هوای سرد و خشک می تواند پوست سر را خشک کرده و باعث ایجاد شوره شود. همچنین قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید می تواند پوست سر را تحریک کرده و شوره را بدتر کند.
• رژیم غذایی نامناسب : کمبود برخی از مواد مغذی مانند ویتامین های گروه B و روی می تواند در سلامت پوست سر تاثیر منفی گذاشته و احتمال بروز شوره سر را افزایش دهد.

علائم شوره سر چیست؟

علائم اصلی شوره سر عبارتند از :

• پوسته ریزی پوست سر : این علامت مشخصه شوره سر است و به صورت پوسته های سفید یا خاکستری روی پوست سر موها و شانه ها ظاهر می شود.
• خارش پوست سر : خارش یکی دیگر از علائم شایع شوره سر است که می تواند خفیف تا شدید باشد. خاراندن پوست سر می تواند وضعیت را بدتر کند و منجر به التهاب و تحریک بیشتر شود.
• قرمزی پوست سر : در برخی موارد پوست سر ممکن است قرمز و ملتهب شود به خصوص در افراد مبتلا به درماتیت سبورئیک.
• پوست سر چرب یا خشک : شوره سر می تواند هم در پوست سر چرب و هم در پوست سر خشک رخ دهد. در پوست سر چرب پوسته ها ممکن است چرب و زرد رنگ باشند در حالی که در پوست سر خشک پوسته ها معمولاً خشک و سفید هستند.

چگونه شوره سر را تشخیص دهیم؟

تشخیص شوره سر معمولاً بر اساس معاینه بالینی پوست سر و بررسی علائم انجام می شود. پزشک متخصص پوست یا مو می تواند با مشاهده پوست سر و بررسی پوسته ها شوره سر را تشخیص دهد. در بیشتر موارد نیازی به انجام آزمایش های خاصی برای تشخیص شوره سر نیست. با این حال در موارد خاصی که تشخیص قطعی نیست یا علائم شدیدتر هستند ممکن است پزشک آزمایش های دیگری مانند نمونه برداری از پوست سر (بیوپسی) را برای رد سایر بیماری های پوستی تجویز کند.

درمان های پزشکی شوره سر

درمان های پزشکی شوره سر معمولاً شامل استفاده از شامپوها و لوسیون های دارویی است. این محصولات حاوی مواد موثری هستند که به کنترل قارچ مالاسزیا کاهش التهاب و پوسته ریزی پوست سر کمک می کنند. برخی از داروهای موضعی رایج برای درمان شوره سر عبارتند از :

• شامپوهای ضد قارچ : شامپوهای حاوی کتوکونازول پیریتینیوم زینک سلنیوم سولفاید و سیکلوپیروکس اولامین از جمله شامپوهای ضد قارچ موثر برای درمان شوره سر هستند. این شامپوها با کاهش رشد قارچ مالاسزیا به کنترل شوره سر کمک می کنند.
• شامپوهای قطران زغال سنگ : قطران زغال سنگ یک ماده قدیمی است که برای درمان بیماری های مختلف پوستی از جمله شوره سر استفاده می شود. شامپوهای قطران زغال سنگ با کاهش سرعت رشد سلول های پوست سر و کاهش التهاب به درمان شوره سر کمک می کنند.
• شامپوهای اسید سالیسیلیک : اسید سالیسیلیک یک ماده لایه بردار است که به از بین بردن پوسته های شوره سر از روی پوست سر کمک می کند. شامپوهای اسید سالیسیلیک می توانند برای درمان شوره سر خفیف تا متوسط موثر باشند.
• کورتیکواستروئیدهای موضعی : کورتیکواستروئیدها داروهای ضد التهابی قوی هستند که می توانند برای کاهش التهاب و خارش پوست سر ناشی از شوره سر استفاده شوند. کورتیکواستروئیدهای موضعی معمولاً به صورت لوسیون یا کرم تجویز می شوند و باید تحت نظر پزشک استفاده شوند.

پزشک متخصص پوست با توجه به نوع و شدت شوره سر و همچنین شرایط فردی بیمار بهترین درمان پزشکی را تجویز خواهد کرد. مهم است که دستورالعمل های پزشک را به دقت دنبال کنید و دوره درمان را کامل کنید تا بهترین نتیجه را بگیرید.

۱۰ درمان خانگی دائمی شوره سر

علاوه بر درمان های پزشکی بسیاری از درمان های خانگی نیز وجود دارند که می توانند به کنترل و درمان شوره سر کمک کنند. این درمان ها اغلب ساده در دسترس و کم هزینه هستند و می توانند به عنوان مکمل درمان های پزشکی یا به تنهایی برای درمان شوره سر خفیف تا متوسط استفاده شوند. در اینجا ۱۰ درمان خانگی موثر برای شوره سر دائمی را معرفی می کنیم :

۱. روغن درخت چای

روغن درخت چای یک روغن ضروری طبیعی با خواص ضد قارچی و ضد التهابی قوی است. مطالعات نشان داده اند که روغن درخت چای می تواند به کاهش قارچ مالاسزیا و بهبود علائم شوره سر کمک کند. یک مطالعه در سال ۲۰۰۲ نشان داد که شامپو حاوی ۵ درصد روغن درخت چای به طور قابل توجهی شدت شوره سر را در مقایسه با دارونما کاهش می دهد.

نحوه استفاده : چند قطره روغن درخت چای را با یک روغن حامل مانند روغن نارگیل یا روغن زیتون مخلوط کنید و به آرامی روی پوست سر ماساژ دهید. بگذارید ۳۰ دقیقه بماند و سپس موهای خود را با شامپو بشویید. می توانید این کار را ۲ تا ۳ بار در هفته تکرار کنید. همچنین می توانید چند قطره روغن درخت چای به شامپوی معمولی خود اضافه کنید.

۲. روغن نارگیل

روغن نارگیل یک مرطوب کننده طبیعی عالی است که می تواند به بهبود خشکی پوست سر و کاهش پوسته ریزی کمک کند. روغن نارگیل همچنین دارای خواص ضد قارچی است و می تواند به کنترل قارچ مالاسزیا کمک کند. یک مطالعه در سال ۲۰۱۵ نشان داد که روغن نارگیل می تواند به کاهش علائم درماتیت سبورئیک که یکی از علل شایع شوره سر است کمک کند.

نحوه استفاده : مقدار کمی روغن نارگیل خالص را گرم کنید و به آرامی روی پوست سر ماساژ دهید. بگذارید حداقل ۳۰ دقیقه یا حتی یک شب بماند و سپس موهای خود را با شامپو بشویید. می توانید این کار را ۲ تا ۳ بار در هفته تکرار کنید.

۳. سرکه سیب

سرکه سیب دارای خواص اسیدی است که می تواند به تعادل pH پوست سر و کاهش رشد قارچ مالاسزیا کمک کند. سرکه سیب همچنین می تواند به لایه برداری ملایم پوست سر و از بین بردن پوسته های شوره سر کمک کند. با این حال توجه داشته باشید که سرکه سیب می تواند پوست سر را تحریک کند بنابراین باید با احتیاط و به صورت رقیق شده استفاده شود.

نحوه استفاده : یک قسمت سرکه سیب را با سه قسمت آب مخلوط کنید. بعد از شستن موها با شامپو این مخلوط را به عنوان آبکشی نهایی روی موها و پوست سر بریزید. بگذارید چند دقیقه بماند و سپس با آب بشویید. می توانید این کار را ۱ تا ۲ بار در هفته تکرار کنید.

۴. آلوئه ورا

آلوئه ورا یک گیاه دارویی با خواص ضد التهابی ضد میکروبی و مرطوب کننده است. ژل آلوئه ورا می تواند به تسکین خارش و التهاب پوست سر ناشی از شوره سر کمک کند و همچنین پوست سر را مرطوب نگه دارد. مطالعات نشان داده اند که آلوئه ورا می تواند به کاهش علائم درماتیت سبورئیک و پسوریازیس دو بیماری پوستی که می توانند باعث شوره سر شوند کمک کند.

نحوه استفاده : ژل آلوئه ورا تازه را از برگ گیاه آلوئه ورا استخراج کنید یا از ژل آلوئه ورا خالص و بدون مواد افزودنی استفاده کنید. ژل را به آرامی روی پوست سر ماساژ دهید و بگذارید ۳۰ دقیقه بماند. سپس موهای خود را با شامپو بشویید. می توانید این کار را ۲ تا ۳ بار در هفته تکرار کنید.

۵. جوش شیرین

جوش شیرین یک لایه بردار ملایم طبیعی است که می تواند به از بین بردن پوسته های شوره سر از روی پوست سر کمک کند. جوش شیرین همچنین دارای خواص ضد قارچی است و می تواند به کنترل قارچ مالاسزیا کمک کند. با این حال استفاده بیش از حد از جوش شیرین می تواند pH پوست سر را بر هم بزند و باعث خشکی و تحریک شود بنابراین باید با احتیاط استفاده شود.

نحوه استفاده : یک قاشق چایخوری جوش شیرین را با کمی آب مخلوط کنید تا خمیر غلیظی به دست آید. خمیر را به آرامی روی پوست سر ماساژ دهید و بگذارید ۱ تا ۲ دقیقه بماند. سپس موهای خود را با شامپو بشویید. می توانید این کار را ۱ بار در هفته تکرار کنید.

۶. آبلیمو

آبلیمو حاوی اسید سیتریک است که می تواند به تعادل pH پوست سر و کاهش رشد قارچ مالاسزیا کمک کند. آبلیمو همچنین می تواند به لایه برداری ملایم پوست سر و از بین بردن پوسته های شوره سر کمک کند. با این حال آبلیمو می تواند پوست سر را تحریک کند و همچنین موها را روشن کند بنابراین باید با احتیاط و به صورت رقیق شده استفاده شود.

نحوه استفاده : یک قاشق غذاخوری آبلیمو تازه را با یک فنجان آب مخلوط کنید. بعد از شستن موها با شامپو این مخلوط را به عنوان آبکشی نهایی روی موها و پوست سر بریزید. بگذارید چند دقیقه بماند و سپس با آب بشویید. می توانید این کار را ۱ بار در هفته تکرار کنید.

۷. دانه شنبلیله

دانه شنبلیله دارای خواص ضد قارچی و ضد التهابی است و می تواند به درمان شوره سر کمک کند. شنبلیله همچنین حاوی مواد مغذی است که می تواند به تقویت موها و بهبود سلامت پوست سر کمک کند.

نحوه استفاده : دو قاشق غذاخوری دانه شنبلیله را یک شب در آب خیس کنید. صبح روز بعد دانه ها را آسیاب کنید تا خمیر غلیظی به دست آید. خمیر را به آرامی روی پوست سر ماساژ دهید و بگذارید ۳۰ تا ۴۵ دقیقه بماند. سپس موهای خود را با شامپو بشویید. می توانید این کار را ۲ تا ۳ بار در هفته تکرار کنید.

۸. ماست

ماست حاوی پروبیوتیک ها و اسید لاکتیک است که می تواند به تعادل فلور طبیعی پوست سر و کاهش رشد قارچ مالاسزیا کمک کند. ماست همچنین می تواند به مرطوب کردن پوست سر و تسکین خارش کمک کند.

نحوه استفاده : مقداری ماست ساده و بدون طعم را به آرامی روی پوست سر ماساژ دهید. بگذارید ۳۰ دقیقه بماند و سپس موهای خود را با شامپو بشویید. می توانید این کار را ۲ تا ۳ بار در هفته تکرار کنید.

۹. زرده تخم مرغ

زرده تخم مرغ غنی از بیوتین و سایر مواد مغذی است که می تواند به تقویت موها و بهبود سلامت پوست سر کمک کند. برخی از افراد معتقدند که زرده تخم مرغ می تواند به درمان شوره سر نیز کمک کند اما تحقیقات علمی در این زمینه محدود است. با این حال استفاده موضعی از زرده تخم مرغ به طور کلی بی خطر است و ممکن است برای برخی افراد مفید باشد.

نحوه استفاده : یک یا دو زرده تخم مرغ را جدا کنید و به خوبی هم بزنید. زرده تخم مرغ را به آرامی روی پوست سر ماساژ دهید و بگذارید ۳۰ دقیقه بماند. سپس موهای خود را با شامپو بشویید. می توانید این کار را ۱ تا ۲ بار در هفته تکرار کنید.

۱۰. روغن چریش (نیم)

روغن چریش یا نیم یک روغن گیاهی با خواص ضد قارچی ضد باکتریایی و ضد التهابی قوی است. روغن چریش به طور سنتی برای درمان بیماری های مختلف پوستی از جمله شوره سر استفاده می شود. مطالعات نشان داده اند که روغن چریش می تواند به کاهش قارچ مالاسزیا و بهبود علائم شوره سر کمک کند.

نحوه استفاده : چند قطره روغن چریش را با یک روغن حامل مانند روغن نارگیل یا روغن زیتون مخلوط کنید و به آرامی روی پوست سر ماساژ دهید. بگذارید ۳۰ دقیقه بماند و سپس موهای خود را با شامپو بشویید. می توانید این کار را ۲ تا ۳ بار در هفته تکرار کنید.

پیشگیری از شوره سر

با رعایت نکات زیر می توانید از بروز شوره سر پیشگیری کنید :

• به طور منظم موهای خود را بشویید : شستن منظم موها به از بین بردن چربی و سلول های مرده پوست سر کمک می کند و از تجمع آنها که می تواند منجر به شوره سر شود جلوگیری می کند. تعداد دفعات شستشوی موها بستگی به نوع مو و پوست سر شما دارد اما به طور کلی شستشوی موها ۲ تا ۳ بار در هفته توصیه می شود.
• از شامپوهای ملایم استفاده کنید : شامپوهای ملایم و بدون مواد شیمیایی قوی کمتر پوست سر را تحریک می کنند و احتمال بروز شوره سر را کاهش می دهند. شامپوهای حاوی مواد طبیعی مانند آلوئه ورا روغن درخت چای و بابونه می توانند گزینه های خوبی باشند.
• از محصولات مراقبت از موی تحریک کننده خودداری کنید : برخی از محصولات مراقبت از مو مانند ژل ها اسپری های مو و رنگ موها حاوی مواد شیمیایی هستند که می توانند پوست سر را تحریک کرده و باعث ایجاد شوره شوند. سعی کنید از این محصولات کمتر استفاده کنید و در صورت استفاده از محصولات ملایم و بدون عطر استفاده کنید.
• استرس خود را مدیریت کنید : استرس می تواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کرده و احتمال بروز شوره سر را افزایش دهد. تکنیک های مدیریت استرس مانند یوگا مدیتیشن و ورزش منظم می توانند به کاهش استرس و پیشگیری از شوره سر کمک کنند.
• رژیم غذایی سالم داشته باشید : یک رژیم غذایی متعادل و غنی از مواد مغذی می تواند به حفظ سلامت پوست سر و موها کمک کند. مصرف کافی ویتامین های گروه B روی و اسیدهای چرب امگا ۳ برای سلامت پوست سر ضروری است.
• به اندازه کافی آب بنوشید : کم آبی بدن می تواند پوست سر را خشک کرده و باعث ایجاد شوره شود. نوشیدن آب کافی در طول روز به حفظ رطوبت پوست سر و پیشگیری از شوره سر کمک می کند.
• از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید خودداری کنید : قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید می تواند پوست سر را تحریک کرده و شوره را بدتر کند. در صورت قرار گرفتن در معرض نور خورشید از کلاه یا روسری برای محافظت از پوست سر خود استفاده کنید.

نتیجه گیری

شوره سر یک مشکل شایع پوست سر است که می تواند آزاردهنده باشد اما خوشبختانه قابل درمان است. با استفاده از درمان های خانگی و تغییر سبک زندگی می توانید به طور موثری شوره سر را کنترل کرده و از بروز مجدد آن پیشگیری کنید. اگر شوره سر شما شدید است یا با درمان های خانگی بهبود نمی یابد حتما به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید تا علت دقیق شوره سر شما تشخیص داده شود و درمان مناسب تجویز شود.

پرسش و پاسخ متداول

۱. آیا شوره سر مسری است؟

خیر شوره سر مسری نیست و از فردی به فرد دیگر منتقل نمی شود. شوره سر یک بیماری پوستی است که به دلیل عوامل مختلفی از جمله رشد بیش از حد قارچ مالاسزیا خشکی پوست سر و درماتیت سبورئیک ایجاد می شود.

۲. آیا استرس می تواند باعث شوره سر شود؟

بله استرس می تواند یکی از عوامل تشدید کننده شوره سر باشد. استرس می تواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کرده و باعث التهاب پوست سر شود که می تواند منجر به بروز یا بدتر شدن شوره سر شود.

۳. چه زمانی باید برای شوره سر به پزشک مراجعه کرد؟

در بیشتر موارد شوره سر با درمان های خانگی و شامپوهای ضد شوره بدون نسخه قابل کنترل است. اما اگر شوره سر شما شدید است با خارش شدید قرمزی و التهاب پوست سر همراه است یا با درمان های خانگی بهبود نمی یابد باید به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید. پزشک می تواند علت دقیق شوره سر شما را تشخیص داده و درمان مناسب را تجویز کند.

توصیه مهم : اگر با مشکل شوره سر دست و پنجه نرم می کنید و درمان های خانگی موثر نبوده اند توصیه می شود برای تشخیص دقیق و دریافت درمان مناسب به پزشک متخصص پوست یا مو مراجعه کنید. پزشک با بررسی وضعیت پوست سر شما و در صورت نیاز انجام آزمایش های تکمیلی بهترین راهکار درمانی را برای شما تعیین خواهد کرد.