مردم به بازار ارز پشت کردند/ چرا باید باز هم منتظر سقوط قیمت دلار باشیم؟

مریم فکری: نوسان قیمت ارز موقتی است؛ این جمله ای است که اغلب اقتصاددانان نسبت به شرایط کنونی فضای بازار ارز مطرح می کنند. آن ها معتقدند که انتظارات مردم از بازار ارز عقلایی شده است و این انتظارات عقلایی در نهایت شرایطی را فراهم کرده تا نرخ ارز ثبات خود را حفظ کند.

در این شرایط گزارش ها حاکی از آن است که بازارساز به شدت برای کنترل قیمت ها وارد عمل شده است و بر همین اساس معامله گران عنوان می کنند اقدام اخیر بازارساز نشان از اتخاذ سیاست های جدید برای مدیریت بازار دارد که شامل «تزریق ارز در بازار تهران و کنترل قیمت دلار» می شود.

رویارویی با ۵ بحران

بررسی ها نشان می دهد که بازار ارز از ابتدای سال تاکنون با ۵ بحران اساسی مواجه شده که شهادت سیدحسن نصرالله را می توان به عنوان ششمین موقعیت بحرانی برای این بازار برشمرد.  در شش ماهه اول سال ۵ تحول بزرگ در کشور داشتیم که عبارت است از: عملیات وعده صادق شهادت رییس جمهور ترور اسماعیل هنیه جنگ غزه و حملات اسرائیل به لبنان.

از عصر روز جمعه و با اعلام خبرهای منفی در حوزه سیاسی بازار ارز و طلا نیز واکنش نشان داد و با افزایش قیمت همراه شد. این روال طبیعی در بازار طلا و ارز است و هر زمان تنش سیاسی تشدید شود شاهد افزایش قیمت ها در این بازارها هستیم اما همان طور که تجربه سنوات قبل هم نشان داده افزایش قیمت ها در این بخش چندان دوام ندارد و طی چند روز بازهم بازار به ثبات می رسد.

در زمان شهادت اسماعیل هنیه در تهران نیز این اتفاق افتاد؛ قیمت دلار همزمان با شهادت اسماعیل هنیه در بازار تهران به ۶۲ هزار تومان رسید اما طی چند روز با عقب نشینی همراه شد و به کانالهای ۵۸ ۵۹ هزار تومان برگشت.

در روزهای اخیر نیز قیمت دلار با وجود تشدید تنش های منطقه ای در کانال ۵۹ هزار تومان در نوسان بود اما از عصر روز جمعه و با اعلام خبرهای سیاسی این نرخ با افزایش همراه و هم اکنون در کریدور اول کانال ۶۰ هزار تومان قرار دارد.

هشدار سنگین یک اقتصاددان به خریداران ارز

علی اصغر جمعه ای کارشناس اقتصادی درباره وضعیت بازار ارز با بیان این که التهابات و مسایل سیاسی بر همه بازارهای مالی و اقتصادی دنیا اثر می گذارند و این موضوع صرفا به ایران اختصاص ندارد می گوید: اقتصاد کشور ما در چند ماه گذشته با چالش های گوناگونی از جمله شهادت رییس جمهور بمب گذاری کرمان حمله اسراییل به سفارت ایران و حمله موشکی ایران به رژیم صهیونیستی مواجه بوده که اگر این التهابات در هر کشوری رخ می داد نرخ ارز جهش شدیدی را تجربه می کرد.

وی می افزاید: تجربه یکسال و نیم اخیر در ایران نشان داد که با وجود تعدد تنش های سیاسی داخلی و خارجی نرخ ارز در محدوده معینی نوسان داشت به عبارتی با مدیریت مناسب بازارساز نرخ ارز بعد از هر تنش سیاسی به خوبی تحت کنترل بود و نوسانات قیمتی ارز بعد از مدت کوتاهی از بین می رفت و دلار به سطح قبلی خود بازمی گشت.

نائب رئیس اتاق بازرگانی سمنان تاکید می کند: در زمان تنش های سیاسی مردم برای حفظ ارزش پول ترجیح می دهند ریال خود را به سایر دارایی ها مانند طلا و ارز تبدیل کنند؛ اما ارز مساله سیاسی است و سرمایه گذاری در آن با ریسک همراه است که مردم نیز به این امر آگاه شده اند.

جمعه ای با اشاره به این موضوع که اثر شوک های سیاسی اخیر بر بازار ارز موقتی بود تصریح می کند: افزایش یا کاهش نرخ دلار که ناشی از تنش های سیاسی باشد اثری موقت و کوتاه مدت دارد به عنوان نمونه حمله به سفارت ایران در دمشق و پاسخ ایران به رژیم صهیونیستی از جمله تنش های سیاسی یک سال اخیر است که آثاری کوتاه مدت بر بازار ارز داشت.

وی تاکید می کند: حملات شب گذشته رژیم صهیونیستی به لبنان نیز اگرچه ممکن است بازارها را با نوساناتی روبرو کند اما افزایش قیمت ارز موقتی خواهد بود و شاهد تکرار تجربه خوب قبلی بازارساز در مدیریت ارز خواهیم بود.

این کارشناس اقتصادی در پایان با اشاره به اقدامات خوب بازارساز در مدیریت بازار ارز متذکر می شود: با رخ دادن تنش های سیاسی جهش شدیدی در نرخ ارز رخ نمی دهد که این امر بیانگر عملکرد خوب بانک مرکزی در حوزه مدیریت ارز بوده؛ به نحوی که این بانک در سال گذشته برای کنترل نرخ رشد نقدینگی نیز اقدامات مفیدی انجام داده که ما خواستار ادامه دار بودن این قبیل اقدامات در دولت چهاردهم نیز هستیم.

عدد واقعی دلار پس از شوک های سیاسی

فرشید یزدانی اقتصاددان و دبیر سابق شورای برنامه ریزی راهبردی سازمان تامین اجتماعی نیز می گوید: در اسفند سال ۱۴۰۱ نرخ دلار در کانال ۵۹ هزار تومان قرار داشت و هم اکنون پس از گذشت حدود ۱۹ ماه همچنان نرخ ارز در همان کانال ۵۹ تا ۶۱ هزار تومان ایستاده است.

وی می افزاید: قبل از حمله اسرائیل به لبنان ثبات نرخ ارز پس از نوسانات کوتاه مدت در حالی رقم خورد که در این مدت شاهد انواع التهاب های سیاسی و نظامی در کشور و منطقه بودیم که مهم ترین آن جنگ موشکی ایران و اسرائیل و شهادت ریاست جمهور است. با اتفاق اخیر در لبنان نیز ممکن است نرخ ارز افزایش یابد اما مانند موارد قبلی در این یک سال گذشته ناپایدار اندک و موقتی خواهد بود.

یزدانی عنوان می کند: نکته مهمی که باید به آن اشاره کنم این است که در این ۱۹ ماه باوجود مهار تورم همچنان شاهد تورم بالاتر از میانگین بلندمدت در کشور بودیم و مسلما این شدت از تورم باید در بازار ارز تاثیر می گذاشت اما بعد از ۱۹ ماه به عینه می بینیم که نرخ ارز ثبات نسبی خود را حفظ کرده است.

وی تصریح می کند: انتظارات مردم از بازار ارز عقلایی شده است و این انتظارات عقلایی در نهایت شرایطی را فراهم کرده تا نرخ ارز ثبات خود را حفظ کند.

این اقتصاددان عنوان می کند: منظور از انتظارات عقلایی این است که اگر شوکی بر اقتصاد و بازار ارز وارد می شد   نرخ ارز شروع به رشد می کرد اما پس از اینکه اثر این شوک از بین می رفت   نرخ ارز مجددا به قیمت ثبات خود عقب نشینی می کرد. بنابراین تکرار شوک های سیاسی و نظامی موجب شده بعد از این که اثر شوک از بین رفت تمایلات مردم به سمت کاهش نرخ ارز سوق پیدا کند به عبارت دیگر برخی ها منتظر هستند تا نرخ ارز از قیمت های فعلی هم پایین تر بیاید.

وی خاطرشان می کند: بخشی از ثبات بازار ارز به روحیه مردم باز می گردد؛ زیرا آن قدر تعداد تحولات سیاسی بالا و فاصله این تحولات به هم نزدیک بوده است که موجب شده رفتار مردم عقلایی شود. در نتیجه این رفتار عقلایی موجب شده است تا اگر اسرائیل حمله نظامی هم انجام دهد نرخ دلار افزایش ناچیزی را تجربه کند و سپس به سطوح قبلی خود بازگردد.

یزدانی تصریح می کند: یکی از مسایلی که موجب شده مردم به سمت خرید ارز نروند این است که فشار هزینه ای در کشور بالا است و افزایش نرخ ارز نیازهای ضروری مردم را با افزایش قیمت رو به رو می کند مانند اجاره خانه کالاهای اساسی و… در نتیجه فشار هزینه عاملی شده مردم تمایلی به سرمایه گذاری در بازار ارز نداشته باشند.

وی می افزاید: البته ورود به بازار ارز نسبت به گذشته با محدودیت های بیشتری مواجه شده است؛ به طوری که افرادی که می خواهند در بازار ارز ورود کوچکی داشته باشند با مشکلات و محدودیت هایی رو به رو می شوند و در واقع بازار غیررسمی بسیار کوچک شده است.

یزدانی تاکید می کند: بخشی از ثبات بازار ارز به سیاست های بانک مرکزی مرتبط است؛ چراکه یکی از سیاست های اصلی این نهاد ثبات اقتصادی و ثبات بازار ارز بوده است و موفق شده به اهداف خود دست یابد.

بیشتر بخوانید: فرمول تعیین قیمت واقعی ارز مشخص شد/ روایت مصباحی مقدم درباره کشف قیمت واقعی ارز

یک پیش بینی جدید درباره قیمت ارز در نیمه دوم سال/ اگر ایران و آمریکا توافق کنند قیمت دلار چه تغییری می کند؟

بازگشت آرامش به بازار ارز

در همین حال احمد فاطمی نماینده مجلس با بیان اینکه تلاطم های بازار ارز در یکی دو سال گذشته با مدیریت خوب بانک مرکزی کنترل شده است می گوید: حمله اسرائیل به لبنان و شهادت سیدحسن نصرالله نیز مانند اتفاقات سیاسی و امنیتی گذشته در منطقه بازار ارز را دچار التهاب شدیدی نخواهد کرد.

وی می افزاید: پیش از این و در سال های گذشته ما شاهد تلاطم ها و نوسانات شدید بازار ارز بودیم به گونه ای که بر اثر کوچکترین حوادث سیاسی و نظامی منطقه یا حتی یک اظهار نظر بازار ارز ما دچار تلاطم و جهش می شد.

فاطمی تصریح می کند: در یک سال و نیم گذشته اما با اتفاقات و رخدادی سیاسی شاهد افزایش قیمت در بازار ارز بودیم اما با اقداماتی که از پیش انجام شده بود و همچنین افزایش درامدهای ارزی و دست پر بانک مرکزی نرخ ارز پس از افزایش اندک دوباره عقبگرد داشت.

فاطمی به تیکسر عنوان می کند: با مدیریت خوب بانک مرکزی در یک سال و نیم گذشته این نوسانات به حداقل رسیده و ما شاهد بهبود بازار ارز از نظر ثبات قیمتی بوده ایم. این ثبات نسبی در بازار ارز در حالی است که در یک سال اخیر (از آغاز عملیات طوفان الاقصی) بزرگترین اتفاقات امنیتی را در سطح منطقه داشتیم که می توان از جمله آنها به عملیات وعده صادق ترور شهید هنیه و شهادت سید ابراهیم رئیسی اشاره کرد.

عضو فراکسیون مستقلین مجلس می گوید: هرچند بعد از هر اتفاق امنیتی قیمت ارز در بازار افزایش می یافت؛ اما واقعیت این است که این افزایش قیمت ها به شدت قبل نبود و  پس از چند روز آرامش به بازار ارز باز می گشت.

وی با بیان اینکه امیدواریم در دولت آقای پزشکیان نیز با مدیریت خوب این وضعیت تداوم داشته باشد و حتی ما شاهد ثبات بیشتر در بازار ارز کشور باشیم تاکید می کند: حادثه لبنان نیز بار دیگر ثابت خواهد کرد که مانند تمام اتفاقات مشابه در منطقه؛ اینبار هم با نوسانات موقتی و کوتاه مدت روبرو خواهیم بود.

۲۲۳۲۲۵