مدارک جهت وکالت خودرو

برای وکالت خودرو، مدارک شناسایی موکل و وکیل، سند مالکیت خودرو (برگ سبز)، کارت خودرو و مدارک مربوط به تسویه حساب ها ضروری هستند. این مدارک بسته به اینکه چه نوع وکالتی (مثلاً تعویض پلاک، فروش، ترخیص یا تحویل از کارخانه) می خواهید تنظیم کنید، کمی با هم فرق دارند. پس بهتره قبل از رفتن به دفترخونه، لیستی از همه چیزهایی که نیاز دارید رو آماده کنید.

اگه شما هم تو موقعیتی قرار گرفتید که نمی تونید خودتون کارهای مربوط به ماشین رو انجام بدید، مثلاً برای فروش، تعویض پلاک یا حتی تحویل گرفتن ماشین نو از کارخونه، وکالت دادن بهترین راه حله. در واقع وکالت یه راه قانونیه که به شما اجازه می ده یه نفر دیگه رو نماینده خودتون کنید تا به جای شما کارها رو انجام بده. اما خب، این کار قلق ها و جزئیات خاص خودشو داره، مخصوصاً وقتی پای

مدارک جهت وکالت خودرو

به میون می آد.

تو این مقاله، می خوایم حسابی پرونده انواع وکالت های خودرو رو باز کنیم و ریز به ریز بگیم برای هر کدوم، چه مدارکی لازمه، چه شرایطی داره، چقدر هزینه اش می شه و اگه به مشکل خوردید، چطور حلش کنید. خلاصه، قراره یه راهنمای جامع و کامل دستتون باشه که دیگه ابهامی براتون نمونه.

وکالت خودرو چیه و به چه دردی می خوره؟

حتماً تا حالا کلمه وکالت رو زیاد شنیدید. تو دنیای خودرو هم این کلمه کاربرد زیادی داره. بیاین ببینیم اصلاً وکالت چیه و چرا برای ماشین ازش استفاده می کنیم.

اصلاً وکالت یعنی چی تو کار ماشین؟

وکالت یعنی شما به یکی دیگه اختیار می دید که به جای شما یه کار یا کارهایی رو انجام بده. تو عالم حقوقی، به کسی که اختیار می ده موکل می گن و به کسی که اختیار رو می گیره وکیل. حالا این وکیل، با اختیاراتی که از شما گرفته، می تونه کارهای مربوط به ماشینتون رو انجام بده. این اختیارات باید دقیق و واضح تو وکالت نامه نوشته بشن تا بعداً مشکلی پیش نیاد.

نکته مهم اینه که وکالت یه عقد جایز محسوب می شه، یعنی تا وقتی توش شرط بلاعزل نگذاشته باشید، هم شما می تونید وکیل رو از وکالت عزل کنید و هم وکیل می تونه استعفا بده. اما اگه بلاعزل باشه، داستان فرق می کنه که جلوتر بهش می رسیم.

کدوم وکالت ها بیشتر تو کار ماشین به دردمون می خورن؟

تو کار ماشین، چند نوع وکالت هست که خیلی رایجه و احتمالاً به گوشتون خورده:

وکالت تعویض پلاک (همون وکالت کاری)

این نوع وکالت خیلی رایجه، مخصوصاً وقتی فروشنده یا خریدار نمی تونن تو روز تعویض پلاک حاضر بشن. با این وکالت، فروشنده به خریدار یا یه نفر دیگه اجازه می ده که کارهای مربوط به تعویض پلاک رو انجام بده. یادتون باشه این فقط برای تعویض پلاکه و معمولاً برای یه مدت مشخصی اعتبار داره.

وکالت فروش (انتقال سند قطعی)

این وکالت جدی تره! با وکالت فروش، موکل به وکیل اجازه می ده که ماشین رو به نام خودش یا هر شخص دیگه ای بفروشه و سند قطعی رو منتقل کنه. این وکالت اختیارات بیشتری به وکیل می ده و معمولاً هم از نوع بلاعزله.

وکالت بلاعزل (این یکی یه کم فرق داره)

وکالت بلاعزل هم می تونه برای تعویض پلاک باشه و هم برای فروش. همونطور که از اسمش پیداست، تو این نوع وکالت، موکل نمی تونه وکیل رو از کاری که بهش وکالت داده، عزل کنه. یعنی اختیارات وکیل تا انجام شدن کامل کار پابرجاست. این نوع وکالت معمولاً تو خرید و فروش های مهم استفاده می شه، اما خب دردسرهای خاص خودشم داره که باید حواستون باشه.

وکالت های دیگه (مثلاً برای ترخیص یا تحویل از کارخونه)

گاهی اوقات هم برای کارهای دیگه ای مثل ترخیص ماشین از گمرک یا پارکینگ، یا حتی برای تحویل گرفتن ماشین نو از کارخونه (مثل ایران خودرو یا سایپا)، نیاز به وکالت پیدا می کنیم. این وکالت ها هم برای انجام یه کار خاص و مشخص تنظیم می شن.

هر وکالت، مدارک خاص خودشو می خواد!

حالا رسیدیم به قسمت اصلی و جذاب ماجرا: مدارک جهت وکالت خودرو. برای هر کدوم از وکالت هایی که گفتیم، مدارک متفاوتی لازمه که باید با دقت جمع آوری بشن.

مدارک لازم برای وکالت تعویض پلاک خودرو (این خیلی مهمه!)

وکالت تعویض پلاک معمولاً بین فروشنده (موکل) و خریدار (وکیل) تنظیم می شه تا خریدار بتونه بدون حضور فروشنده، مراحل تعویض پلاک رو انجام بده. برای این کار، این مدارک رو باید آماده کنید:

مدارک فروشنده (موکل):

• اصل و کپی کارت ملی و شناسنامه (حتماً باید معتبر و جدید باشن)
• اصل و کپی برگ سبز خودرو (همون سند مالکیت خودرو که پلیس راهور صادر می کنه)
• اصل و کپی کارت ماشین (اگه کارت ماشین به نام شما صادر شده)
• اصل برگه کمپانی یا برگه گمرکی (اگه ماشین داخلیه، برگه کمپانی؛ اگه وارداتیه، برگه گمرک)
• آخرین بنچاق های دفترخانه (اگه ماشین دست به دست شده و چندتا سند خورده، همه رو بیارید)
• برگ مفاصاحساب عوارض سالیانه شهرداری (باید توسط فروشنده کامل تسویه شده باشه)
• گواهی عدم خلافی خودرو (مطمئن بشید هیچ خلافی نداره و همه جریمه ها پرداخت شدن)
• اصل بیمه نامه شخص ثالث معتبر (بیمه باید اعتبار داشته باشه)
• کارت هوشمند سوخت (در صورت لزوم)

اطلاعات خریدار (وکیل):

برای تنظیم وکالت تعویض پلاک، نیازی نیست خریدار حتماً تو دفترخونه حضور داشته باشه، اما باید اطلاعات زیر رو ازش داشته باشید:

• نام و نام خانوادگی
• کد ملی
• آدرس دقیق پستی
• کد پستی
• شماره تلفن

نکته خیلی مهم:

تنظیم وکالت تعویض پلاک بدون حضور خریدار هم امکان پذیره، فقط اطلاعاتش لازمه. همچنین، مدارک لازم برای وکالت تعویض پلاک موتور سیکلت هم تقریباً همیناست.

نکات طلایی برای تنظیم وکالت تعویض پلاک:

• جزئیات دقیق: حتماً و حتماً شماره موتور، شماره شاسی (VIN)، شماره پلاک فعلی و شماره سند رسمی (برگ سبز) رو دقیقاً تو ستون های مربوطه وکالت نامه بنویسید. یه اشتباه کوچیک می تونه کار رو به مشکل بندازه. این قانون جدیداً خیلی سفت و سخت اجرا می شه.
• حق فک پلاک: تو متن وکالت نامه باید صریحاً قید بشه که وکیل حق فک پلاک قبلی و دریافت پلاک جدید به نام خریدار رو داره.
• مدت اعتبار: حواستون باشه که مدت اعتبار وکالت نامه رو دقیقاً مشخص کنید (روز، ماه، سال). اگه تاریخش تموم بشه و کار انجام نشه، دردسرای خودش رو داره. این وکالت تمدید نمی شه و باید دوباره تنظیم بشه.

مدارک لازم برای وکالت فروش خودرو (اگه می خوای ماشین رو کامل بفروشی)

اگه قصد دارید ماشینتون رو با وکالت به صورت قطعی بفروشید و سند رو منتقل کنید، باید یه سری مدارک اضافه هم داشته باشید. این وکالت معمولاً بلاعزل تنظیم می شه.

مدارک فروشنده (موکل):

برای وکالت فروش، همون مدارکی که برای وکالت تعویض پلاک گفتیم رو نیاز دارید، به اضافه یک مورد مهم:

• تمام مدارک ذکر شده برای وکالت تعویض پلاک (کارت ملی و شناسنامه، برگ سبز، کارت ماشین، برگه کمپانی/گمرکی، بنچاق ها، مفاصاحساب عوارض، گواهی عدم خلافی، بیمه نامه).
• گواهی تسویه حساب مالیات نقل و انتقال خودرو: این مالیات رو فروشنده باید پرداخت کنه و گواهی تسویه حسابش رو داشته باشه.

مدارک خریدار (وکیل):

برای خریدار (وکیل) هم مدارک شناسایی و اطلاعات تماس لازمه:

• اصل و کپی کارت ملی و شناسنامه.
• آدرس دقیق پستی، کد پستی و شماره تلفن.

نکات مهم توی وکالت فروش:

• اختیارات وکیل: تو این وکالت، اختیارات وکیل خیلی بیشتره. باید صریحاً قید بشه که وکیل حق انتقال سند قطعی به نام خودش یا شخص ثالث رو داره.
• وکالت بلاعزل: معمولاً وکالت فروش رو بلاعزل تنظیم می کنن تا خریدار برای انتقال سند مشکلی نداشته باشه. اما حواستون به مزایا و معایبش باشه؛ اگه موکل فوت کنه، وکالت باطل می شه.

مدارک لازم برای وکالت ترخیص خودرو (اگه ماشینت گیر افتاده)

گاهی ماشین بنا به دلایلی (تصادف، خلافی بالا، دستور قضایی و…) توقیف و به پارکینگ منتقل می شه یا از گمرک باید ترخیص بشه. تو این شرایط، اگه خودتون نمی تونید برای ترخیص اقدام کنید، می تونید وکالت بدید.

مدارک مالک (موکل):

• اصل و کپی کارت ملی و شناسنامه.
• مدارک مالکیت خودرو (برگ سبز، سند کمپانی/گمرکی).
• برگ ترخیصیه یا دستور قضایی/اداری (اگه ماشین توقیف شده).
• مدارک مرتبط با پرونده توقیف (اگه مثلاً به خاطر تصادف یا قاچاق توقیف شده).

اطلاعات وکیل:

• اصل و کپی کارت ملی و شناسنامه.

نکات مهم:

حتماً تو وکالت نامه، مرجع ترخیص (مثلاً کدوم پارکینگ یا کدوم گمرک) و اختیارات وکیل در پرداخت هزینه های ترخیص و جریمه ها رو دقیق بنویسید.

مدارک لازم برای وکالت تحویل خودرو از کارخانه (وقتی ماشین نو می خری)

اگه یه ماشین نو از کارخونه (مثل ایران خودرو، سایپا یا بقیه) خریدید و نمی تونید خودتون برید تحویل بگیرید، می تونید به یه نفر وکالت بدید.

مدارک خریدار اصلی (موکل):

• اصل و کپی کارت ملی و شناسنامه.
• مدارک ثبت نام و قرارداد خرید خودرو از کارخانه.
• شناسه پرونده یا کد پیگیری خرید خودرو.

اطلاعات وکیل:

• اصل و کپی کارت ملی و شناسنامه.

نکات مهم:

حتماً مشخصات دقیق خودرو (مدل، تیپ، رنگ) و شماره قرارداد خرید رو تو وکالت نامه بنویسید تا موقع تحویل گرفتن مشکلی پیش نیاد.

تفاوت های وکالت ها و چندتا نکته حقوقی که باید بدونی

حالا که با انواع وکالت و مدارک جهت وکالت خودرو آشنا شدید، لازمه یه نگاهی هم به تفاوت های اصلی این وکالت ها و چندتا نکته حقوقی مهم بندازیم تا کامل حواسمون جمع باشه.

وکالت کاری و وکالت فروش؛ دوقلوهای ناهمسان!

خیلی ها این دوتا رو با هم قاطی می کنن، اما فرقشون خیلی زیاده:

وکالت کاری (مثل وکالت تعویض پلاک) برای انجام یه کار اداری خاصه. مثلاً فقط به وکیل اجازه می ده پلاک رو عوض کنه. معمولاً یه تاریخ انقضا داره و بعد از اون باطل می شه. موکل هم می تونه هر وقت خواست، وکیل رو عزل کنه (مگر اینکه بلاعزل باشه).

اما وکالت فروش، اختیارات خیلی بیشتری داره. وکیل با این وکالت می تونه ماشین رو به نام خودش یا شخص دیگه ای سند بزنه. این وکالت معمولاً بلاعزله و تا وقتی کار انتقال سند انجام نشده، معتبره. پس حواستون باشه که چه اختیاراتی می دید.

ویژگی	وکالت کاری (تعویض پلاک)	وکالت فروش (انتقال سند)
هدف اصلی	انجام کارهای اداری مثل تعویض پلاک	انتقال سند قطعی مالکیت خودرو
اختیارات وکیل	محدود به کارهای اداری تعیین شده	فروش خودرو و انتقال سند به نام وکیل یا ثالث
مدت اعتبار	معمولاً محدود و دارای تاریخ انقضا	تا زمان انجام مورد وکالت (انتقال سند) اعتبار دارد
امکان عزل موکل	معمولاً قابل عزل است (مگر بلاعزل تنظیم شود)	اغلب بلاعزل تنظیم می شود و قابل عزل نیست

وکالت بلاعزل خودرو؛ دردسرهای شیرین!

وکالت بلاعزل همونطور که گفتیم، اختیارات وکیل رو تثبیت می کنه و موکل نمی تونه از اون کار وکیل رو عزل کنه. خیلی ها فکر می کنن با وکالت بلاعزل، مالکیت هم منتقل می شه، در صورتی که این یه اشتباه رایجه! وکالت بلاعزل فقط حق عزل رو از موکل می گیره، اما مالکیت با سند قطعی منتقل می شه.

شرایط و محدودیت های ابطال وکالت بلاعزل:

وکالت بلاعزل رو به راحتی نمی شه باطل کرد. فقط در موارد خاصی مثل فوت وکیل یا موکل، جنون (دیوانگی) هر یک از طرفین، یا از بین رفتن مورد وکالت (مثلاً ماشین از بین بره)، وکالت باطل می شه. در غیر این صورت، برای ابطالش باید به دادگاه مراجعه کنید که کار سختیه.

هزینه وکالت نامه خودرو تو سال ۱۴۰۴ چقدره؟

هزینه تنظیم وکالت نامه هر سال توسط کانون سردفتران و دفتریاران مشخص می شه. تو سال ۱۴۰۳ هزینه وکالت تعویض پلاک حدود ۶۰۵ هزار تومن اعلام شد. اما خب، هزینه وکالت فروش معمولاً بیشتر از وکالت تعویض پلاکه.

معمولاً هزینه وکالت رو فروشنده پرداخت می کنه، چون اون نمی تونه حضور پیدا کنه و این هزینه رو متقبل می شه. اما هزینه خود تعویض پلاک و انتقال سند با خریدار هست.

به غیر از هزینه تنظیم وکالت نامه، ممکنه هزینه های دیگه ای مثل مالیات نقل و انتقال، عوارض شهرداری، و تسویه خلافی هم پیش بیاد که باید پرداخت بشن.

حق توکیل به غیر؛ دادن اختیارات به نفر بعدی

اگه تو وکالت نامه شما حق توکیل به غیر قید شده باشه، یعنی وکیل شما می تونه اختیاراتی که از شما گرفته رو به یه نفر دیگه هم بده. این موضوع می تونه یه شمشیر دولبه باشه. از یه طرف ممکنه کارتون رو راحت کنه، اما از طرف دیگه، اگه به اون نفر سوم اعتماد کافی نداشته باشید، می تونه براتون دردسرساز بشه. پس حواستون باشه اگه این حق رو می دید، به چه کسی می دید و آیا بهش اطمینان کامل دارید یا نه.

اگه وکالتت به مشکل خورد، چی کار کنی؟

با اینکه وکالت کارها رو راحت می کنه، اما گاهی اوقات مشکلاتی هم پیش می آد که باید راه حلش رو بدونیم. اگه با مدارک جهت وکالت خودرو همه چیز رو هم درست انجام داده باشید، باز ممکنه یه جاهایی کار گره بخوره.

تاریخ وکالت تعویض پلاک تموم شده، حالا چه خاکی به سرمون بریزیم؟

این یکی از رایج ترین مشکلاته! اگه تاریخ وکالت تعویض پلاک تموم بشه و خریدار پلاک رو عوض نکرده باشه، اون وکالت باطل می شه و دیگه هیچ اعتباری نداره. خبر بد اینه که این جور وکالت نامه ها قابل تمدید نیستن و باید یه وکالت نامه جدید تنظیم بشه که خب هزینه اش هم باید دوباره پرداخت بشه.

اگه خریدار همکاری نکنه، فروشنده باید سریعاً دست به کار بشه و به مراجع قضایی مراجعه کنه و دادخواست توقیف پلاک بده. این کار برای جلوگیری از تخلفات احتمالی با پلاک فروشنده خیلی مهمه.

اگه فروشنده یا خریدار زیر قولشون زدن چی؟

گاهی اوقات یکی از طرفین (چه فروشنده و چه خریدار) بعد از تنظیم وکالت، همکاری لازم رو برای تکمیل فرآیند انجام نمی ده. مثلاً خریدار بعد از گرفتن وکالت تعویض پلاک، برای تعویض اقدام نمی کنه.

تو این شرایط، طرف مقابل می تونه از طریق دادگاه اقدام کنه. باید به دادگاه حقوقی مراجعه و دادخواست الزام به تنظیم سند رسمی انتقال یا الزام به تعویض پلاک رو ثبت کنید. با داشتن حکم دادگاه، می تونید مراحل رو حتی بدون همکاری طرف مقابل پیش ببرید. برای پیگیری این مسائل، داشتن کد ثنا خیلی مهمه چون همه اطلاع رسانی ها و مراحل قضایی از طریق این سامانه انجام می شه.

وقتی پلاک یا خودرو توقیف می شه

یکی دیگه از مشکلات جدی که ممکنه تو فرآیند وکالت پیش بیاد، توقیف پلاک یا خود خودروئه. دلایل زیادی می تونه داشته باشه: خلافی های سنگین، شکایات حقوقی یا کیفری، دستور اجرای مهریه، رهن بودن ماشین تو بانک، یا حتی مشکلات مربوط به قاچاق. اگه پلاک یا ماشین توقیف بشه، دیگه نمی شه تعویض پلاک یا انتقال سند رو انجام داد.

برای جلوگیری از این مشکل، قبل از تنظیم وکالت نامه و انجام معامله، حتماً از وضعیت خلافی و حقوقی خودرو استعلام بگیرید. البته خود دفترخونه ها هم بعضی از این استعلام ها رو انجام می دن، ولی خودتون هم حواستون باشه.

اگه خدای نکرده موکل فوت کنه، چی می شه؟

این هم یه مشکل جدیه. با فوت موکل، وکالت نامه (چه کاری و چه فروش) فوراً باطل می شه. تو این شرایط، وکیل دیگه نمی تونه کاری انجام بده و برای انتقال سند یا هر اقدام دیگه، باید وراث موکل (فروشنده) اقدام کنن. این یعنی باید مراحل انحصار وراثت طی بشه که خب زمان بر و پیچیده اس و می تونه کلی چالش برای خریدار ایجاد کنه.

چطور بفهمیم وکالت نامه معتبره یا نه؟ (استعلام وکالت خودرو (حضوری و آنلاین))

حتماً برای هر معامله ای، لازمه از اعتبار وکالت نامه مطمئن بشید. خوشبختانه دو تا راه برای استعلام وکالت خودرو وجود داره:

استعلام حضوری:

با مراجعه به دفتر اسناد رسمی که وکالت نامه توش تنظیم شده، می تونید با ارائه کد ملی طرفین، شناسه سند یا رمز تصدیق، از اعتبار و جزئیات وکالت نامه باخبر بشید.

مراحل گام به گام استعلام آنلاین:

می تونید به صورت آنلاین و از طریق سامانه ثبت من (my.ssaa.ir) هم اقدام کنید:

1. اول وارد سایت my.ssaa.ir بشید.
2. از بین گزینه ها، روی اسناد رسمی کلیک کنید.
3. حالا گزینه تصدیق اصالت سند رو انتخاب کنید.
4. تو این مرحله باید شناسه سند و رمز تصدیق رو وارد کنید. این اطلاعات معمولاً بالای وکالت نامه تون درج شدن.
5. بعد از وارد کردن اطلاعات، روی دکمه بیاب کلیک کنید.

با انجام این مراحل، می تونید جزئیات سند رو ببینید و مطمئن بشید که معتبره یا نه. حتی می تونید فایل PDF وکالت نامه رو هم ذخیره کنید.

وکالت خودرو در شرایط خاص (وقتی کار یکم فرق می کنه)

بعضی وقت ها شرایط معمولی نیست و لازمه برای وکالت خودرو، یه سری نکات خاص رو بدونیم. مثلاً اگه پای اتباع خارجی در میونه یا می خوایم به چند نفر وکالت بدیم، مدارک جهت وکالت خودرو و روند کار ممکنه یه کم فرق کنه.

وکالت فروش خودرو برای خارجی ها

اگه یه تبعه غیر ایرانی (خارجی) هستید و اقامت قانونی تو ایران دارید، می تونید برای خرید و فروش خودرو و کارهای مربوط به پلاک اقدام کنید. فقط کافیه تمام مدارک شناسایی معتبر خودتون (مثل کارت اقامت) و مدارک جهت وکالت خودرو رو که قبلاً گفتیم، آماده کنید و به دفترخونه مراجعه کنید. از این بابت معمولاً مشکلی نیست.

وکالت فروش خودرو به دو نفر (وقتی چند نفر وکیل می شن)

گاهی اوقات یه نفر می خواد به جای خودش، به دو نفر وکالت بده. تو این شرایط، موقع تنظیم وکالت نامه باید حتماً مشخص بشه که این دو نفر مجتمعاً (یعنی باید با هم و هماهنگ کار رو انجام بدن) وکالت دارن یا منفرداً (یعنی هر کدوم به تنهایی می تونن کار رو پیش ببرن). این نکته خیلی مهمه چون اختیاراتشون رو مشخص می کنه و جلوی هرگونه اختلاف احتمالی رو می گیره.

وکالت خودرو از راه دور (اگه راه هاتون دوره)

اگه موکل و وکیل تو شهرهای مختلفی باشن و نتونن حضوری برای تنظیم وکالت نامه به یه دفترخونه مراجعه کنن، قانون این امکان رو فراهم کرده که وکالت از راه دور تنظیم بشه. تو این حالت، موکل می تونه تو شهر خودش به یه دفترخونه مراجعه کنه و فرم وکالت رو پر کنه، بعد این فرم به صورت الکترونیکی به دفترخونه شهر وکیل فرستاده می شه تا مراحل کار تکمیل بشه. اینجوری نیازی به سفر و صرف وقت زیاد نیست.

نتیجه گیری

خب، تا اینجا دیدیم که مدارک جهت وکالت خودرو چقدر متنوع و مهمه و برای هر نوع وکالتی، باید مدارک خاص خودشو آماده کنیم. از وکالت تعویض پلاک گرفته تا وکالت فروش، ترخیص یا حتی تحویل گرفتن ماشین از کارخونه، هر کدوم قواعد و مدارک خودشون رو دارن که اگه بهشون دقت نکنیم، ممکنه کارمون گره بخوره و وقت و هزینه زیادی رو از دست بدیم.

یادتون باشه که همیشه قبل از هر اقدامی، حسابی تحقیق کنید و اگه سوالی داشتید، حتماً با یه کارشناس حقوقی یا سردفتر مشورت کنید. دقت به جزئیات، مخصوصاً تو نوشتن شماره های شاسی، موتور و پلاک تو وکالت نامه، می تونه جلوی خیلی از مشکلات رو بگیره. با دونستن این نکات و آماده کردن دقیق مدارک جهت وکالت خودرو، می تونید با خیال راحت تری کارهاتون رو انجام بدید و از دردسرهای احتمالی دور بمونید.