متهم ردیف اول ناترازی انرژی کیست؟ / آرش نجفی: دولت سیزدهم ذخایر سوخت را پر نکرد
آرمان زارعی : در سال های اخیر موضوع ناترازی انرژی در ایران به یکی از چالش های بزرگ برای دولت ها تبدیل شده است و مردم به ناچار در تابستان و زمستان با کمبود و قطعی برق گاز و سایر منابع انرژی مواجه هستند.
حال با آغاز فصل زمستان ۱۴۰۳ کارشناسان اعلام کردند که سرمای امسال زودتر از سال های گذشته به ایران خواهد رسید و مسئله ناترازی انرژی بیش از هر زمان دیگری محسوس است. در همین رابطه مصطفی رجبی مشهدی مدیرعامل شرکت توانیر به تازگی به مشکلات سوخت رسانی به نیروگاه ها به دلیل سرما و برودت بی سابقه هوا در کشور پرداخته و گفته که افزایش مصرف گاز در بخش های تجاری و خانگی باعث شده تا شرکت ملی گاز نتواند سوخت کافی به نیروگاه ها تحویل دهد و ارسال سوخت های جایگزین نیز به دلیل شرایط جوی و وضعیت جاده ها زمان بر است.
به همین دلیل شخص رئیس جمهور و اعضای کابینه دولت چهاردهم و….در یک ویدیو از مردم خواسته اند تا برای صرفه جویی در مصرف انرژی و عبور از بحران ناترازی به پویش کاهش دو درجه بپیوندند و دمای منازل خود را حداقل دو درجه کاهش دهند.
اما پرسش اصلی این است که آیا مشارکت مردم در این پویش می تواند تا چه اندازه ناترازی را جبران کند؟ ریشه و علت این ناترازی چیست؟ و دولت باید در کنار این پویش چه اقدامات دیگری را انجام دهد؟
در همین رابطه آرش نجفی رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران در گفت وگویی اختصاصی با تیکسر علت تشدید ناترازی اخیر را ناشی از اقدامات نادرست مسئولان دولتی می داند. او بیان می کند که این مشکل به دلیل عدم پر کردن ذخایر سوخت گازوئیل در دولت سیزدهم به وجود آمده است. همچنین او تأکید می کند که ریشه این ناترازی ها به زمان دولت احمدی نژاد برمی گردد و اگر دولت نهم و دهم با اقدامات پوپولیستی و پرداخت یارانه منابع مالی را به سمت شرکت هایی که می توانستند در بهینه سازی مصرف انرژی فعالیت کنند هدایت می کرد می توانستیم در مدت ۵ سال (از سال ۸۸ تا ۹۳) مصرف انرژی تمامی واحدهای مسکونی اداری و تجاری کشور را به میزان ۳۰ تا ۳۵ درصد کاهش دهیم و از محل صرفه جویی هزینه های صرف شده را به خزانه کشور بازگردانیم.
در ادامه مشروح گفتگوی تیکسر با آرش نجفی رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران را بخوانید؛
*آقای نجفی! در روزهای اخیر موضوع ناترازی انرژی به شدت مورد توجه قرار گرفته است؛ حتی رئیس جمهور و بسیاری از مسئولان با انتشار ویدیوهایی از مردم خواسته اند که برای عبور از بحران ناترازی انرژی به پویش “دو درجه کمتر” بپیوندند.به نظر شما در این سال ها چه عواملی باعث شدند که ناترازی انرژی به یک بحران جدی تبدیل شود؟
ما روزانه با کمبود ۳۰۰ میلیون متر مکعب گاز مواجه هستیم. این کمبود باعث تعطیلی برخی صنایع و عدم تأمین گاز برای نیروگاه ها شده است که در نتیجه آن نیروگاه ها قادر به تولید برق نیستند و این موضوع منجر به کمبود برق می شود. در سال های گذشته نیز با کمبود گاز روبرو بودیم اما به این شدت و با این عواقب نبود و در آن زمان کمبود برق احساس نمی شد. سوال اساسی این است که چه اتفاقی افتاده که اکنون با کمبود برق نیز مواجه هستیم؟ این مشکل به دلیل عدم پر کردن ذخایر سوخت گازوئیل به وجود آمده است. در فصل گرما نیروگاه های حرارتی با کمبود گاز مواجه هستند اما معمولاً از مازوت استفاده می کنند. در زمانی که نیروگاه ها تحت مدیریت دولت سیزدهم بودند و دولت قصد داشت اسب زین شده تحویل دولت چهاردهم دهد عمداً از مازوت استفاده نکردند و به جای آن از گازوئیل استفاده کردند.
همچنین ذخایر سوخت را پر نکردند و گازوئیل را صادر کردند. نتیجه این تصمیمات این شده که اکنون ذخایر گازوئیل نیروگاه ها خالی است و در نتیجه امسال با کمبود گاز و برق مواجه هستیم؛به عبارت دیگر کمبود برق کنونی ما ناشی از عدم توانایی مدیرانی است که در زمان مناسب مخازن گازوئیل نیروگاه های حرارتی را پر نکردند.
*به نظر شما با مشارکت مردم در پویش “دو درجه کمتر” تا چه حد این کسری جبران خواهد شد؟
در مورد سخنان آقای رئیس جمهور درباره کاهش دمای منازل به میزان ۲ درجه برآوردها نشان می دهد که این کاهش دما می تواند مصرف گاز را به میزان ۶۰ میلیون متر مکعب کاهش دهد که معادل یک پنجم کسری گاز ماست. بنابراین هنوز با کسری ۲۴۰ میلیون متر مکعب روبرو هستیم.
*آیا دولت ها در سال های اخیر اقدامات مؤثری برای رفع این ناترازی انجام داده اند؟
دولت باید در این دو یا سه سال گذشته که مصوبه ای برای تعویض بخاری های گازی کشور به تصویب رسید اقداماتی انجام می داد. از سال ۱۳۵۰ که لوله کشی گاز در ایران توسعه یافت گازرسانی به خانه های موجود آغاز شد. این خانه ها قبل از ورود گاز با بخاری های نفتی گرم می شدند و پس از آن بخاری های نفتی جای خود را به بخاری های گازی دادند. بخاری های گازی که ۵۰ سال پیش نصب شدند عمدتاً از نوع گرید F و G بودند. اکنون ما سه سال است که پیگیر این موضوع هستیم و این طرح از ۱۵ سال پیش در دست بررسی دولت قرار دارد. به عبارت دیگر از تاریخ ۲۴ آذر ۸۸ پیشنهاد تعویض بخاری های گرید F و G با بخاری های گرید A به معاون اول رئیس جمهور وقت ارائه شده اما در این ۱۵ سال هیچ اقدام مؤثری در این زمینه انجام نشده است.
*اگر بخاری های گرید F و G با بخاری های گرید A جایگزین می شدند این تغییر تا چه حد می توانست به حل بحران ناترازی کمک کند؟
سه سال است که اتاق بازرگانی در تلاش است تا کمبود گاز در صنعت را از این طریق جبران کند. نتیجه این تلاش ها در بهمن ۱۴۰۱ به تصویب رسید که بر اساس آن ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار بخاری قدیمی باید از مدار خارج شوند و به جای آن ها بخاری های گرید A با استفاده از بودجه دولت نصب شوند. با این حال دو سال از تصویب این قانون گذشته و هنوز هیچ بخاری تعویض نشده است. اگر بخاری ها تعویض می شدند به ازای هر دستگاه بخاری در فصل سرد۴۶۶ متر مکعب گاز صرفه جویی می شد. بر اساس همان مصوبه در این دو سال باید دو میلیون بخاری تعویض می شد؛ حالا اگر این دو میلیون را در ۴۶۶ متر مکعب ضرب کنیم باید این مقدار گاز را در حال حاضر صرفه جویی کرده باشیم و این حداقل کاری است که می توانستیم انجام دهیم.
*رئیس جمهور علاوه بر دعوت مردم به پویش باید چه اقدامات دیگری انجام دهد؟
رئیس جمهور باید دستوری قاطع و ویژه صادر کند تا بخاری های موجود در منازل تعویض شوند. مردم چگونه می توانند دمای خانه را دو درجه کاهش دهند در حالی که بخاری گازی قدیمی در خانه دارند؟ آیا این امکان وجود دارد که مردم به سادگی دمای خانه را پایین بیاورند؟ آیا بخاری ها هوشمند و دارای سنسور هستند؟ به نظر می رسد رئیس جمهور تصور می کند که سیستم های گرمایشی در شهرها و روستاها شامل شوفاژ و فن کویل هستند که امکان تنظیم دما را فراهم می کنند. مشکل اصلی ما همین جاست؛ غفلت شرکت گاز و وزارت نفت فاجعه بار است. این دولت نیز در این زمینه اقدام جدی انجام نمی دهد.
*به نظر شما ریشه و سرآغاز ناترازی انرژی به اقدامات کدام دولت مربوط می شود؟
ریشه این ناترازی به دوران دولت نهم و دهم برمی گردد. مقام معظم رهبری در سال ۱۳۸۸ به درستی تأکید کردند که باید اصلاح الگوی مصرف انجام شود. اما دولت آقای احمدی نژاد با اتخاذ تصمیمی نادرست ۲.۴ میلیارد دلار از منابع قوی را به یارانه ۴۵ هزار تومانی تبدیل کرد. به جای اینکه این مبلغ را به شرکت هایی که می توانستند در بهینه سازی مصرف انرژی فعالیت کنند اختصاص دهد به توزیع یارانه پرداخت. اگر این پول به درستی مدیریت می شد می توانستیم در مدت ۵ سال (از سال ۸۸ تا ۹۳) مصرف انرژی تمامی واحدهای مسکونی اداری و تجاری کشور را به میزان ۳۰ تا ۳۵ درصد کاهش دهیم و از محل صرفه جویی هزینه های صرف شده را به خزانه کشور بازگردانیم. اما دولت دهم با رویکردی پوپولیستی یارانه ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی را به طور نامنظم بین مردم توزیع کرد. نتیجه این تصمیم عدم بهینه سازی مصرف انرژی و هدر رفتن سالانه ۲۸ میلیارد دلار از ثروت کشور بود. به جای اینکه با اصلاح الگوی مصرف ساختارهای مصرفی مان را کنترل کنیم و از ناترازی امروز جلوگیری کنیم ناترازی ما به طور قابل توجهی افزایش یافته است.
۲۲۳۲۲۴
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "متهم ردیف اول ناترازی انرژی کیست؟ / آرش نجفی: دولت سیزدهم ذخایر سوخت را پر نکرد" هستید؟ با کلیک بر روی اقتصادی، به دنبال مطالب مرتبط با این موضوع هستید؟ با کلیک بر روی دسته بندی های مرتبط، محتواهای دیگری را کشف کنید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "متهم ردیف اول ناترازی انرژی کیست؟ / آرش نجفی: دولت سیزدهم ذخایر سوخت را پر نکرد"، کلیک کنید.
