سلامت استخوان ها را با این ماده غذایی تضمین کنید

آفتاب نیوز :

شاید شنیده باشید که خوردن سویا برای سلامت استخوان ها مفید بوده و به پیشگیری از پوکی استخوان کمک می کند. این ایده ی خوبی به نظر می رسد اما آیا این ادعا واقعیت دارد؟

سویا چه ارتباطی با یائسگی و سلامت استخوان دارد؟

استخوان بافت زنده ای است که مدام تخریب شده و دوباره ساخته می شود و هورمون استروژن کمک می کند تا این دو فرایند نسبتا متعادل باشند و توده ی استخوانی حفظ شود. در دوران یائسگی تولید استروژن کاهش چشمگیری پیدا می کند و استخوان بیشتری نسبت به آنچه که ساخته می شود تخریب می شود زیرا تاثیر محافظت کنندگی استروژن از دست رفته است.

سویا حاوی فیتواستروژن هایی به نام ایزوفلاون است. این ترکیبات گیاهی از نظر ساختار شیمیایی بسیار شبیه استروژن هستند. این تئوری صادر شد که اگر سویا به میزان کافی مصرف کنیم بدن می تواند این منبع غذایی از فیتواستروژن ها را شناسایی کرده و تشکیل استخوان ادامه پیدا کند و تمایل طبیعی بدن به تخریب استخوان مهار شود.

علم چه می گوید؟

تقریبا سه دهه پیش وقتی تحقیقات در این زمینه شروع شد این امیدواری وجود داشت که سویا یا مکمل ایزوفلاون بتواند جایگزین موثری برای هورمون درمانی در کُند سازی از دست دادن توده ی استخوانی باشد و ضمنا علائم یائسگی را تخفیف دهد. دست کم در ابتدا این دلیل خوبی برای این بود که فکر کنیم این ترکیبات گیاهی موثرند.

مقالات زیادی در این مورد ارائه شده که می گویند ایزوفلاون های سویا دست کم در بعضی از بافت ها مانند ترکیبات استروژن عمل می کنند.

چیزی که از این ایده پشتیبانی می کند این است که مطالعات بزرگ و متعددی در کشور های آسیایی که غذا های برپایه ی سویا در رژیم غذایی شان معمولند دریافتند زنانی که بیشتر سویا مصرف می کنند کمتر در معرض شکستگی های استخوان هستند. بیشتر این تحقیقات در مورد سویا و پوکی استخوان روی زن ها انجام شده اما در یکی از این مطالعات مرد ها نیز شرکت داشتند و معلوم شد مصرف سویا ارتباطی با کاهش ریسک شکستگی استخوان در مرد ها نداشته است.

مطالعاتی مانند این نمی توانند ثابت کنند که خوردن سویا از شکستگی استخوان پیشگیری می کند؛ بلکه فقط نشان می توانند نشان دهند که بین این مولفه ها ارتباطاتی وجود دارد. اما سایر آزمایشات نشان داده اند سویا بر استخوان تاثیر دارد. مثلا مطالعه ی کوچکی که در سپتامبر ۲۰۱۵ منتشر شد از تکنیک ظریفی استفاده کرد که نشان دهد وقتی زن ها مکمل ایزوفلاون سویا مصرف کردند کلسیم بیشتری در استخوانهای شان ذخیره شد.

سوال بزرگتر این است که آیا این تاثیر می تواند به استخوان های محکم تر تعبیر شود؟ برای آزمایش این موضوع محققان آزمایشات بالینی انجام دادند که در آن ها به عده ای سویا داده شد و به عده ای دیگر دارونما و طی دوره ای تراکم استخوان شان پیگیری شد.

۲۲۴ زن که در سنین بعد از یائسگی بودند در این آزمایش شرکت داشتند؛ به مدت سه سال عده ای قر ص های دارونما مصرف کردند و عده ای دیگر مکمل ایزوفلاون. نتایج این تحقیق حاکی از آن بود که ایزوفلاون چندان موثر نبوده است. به گزارش سرپرست این مطالعه هیچ نتیجه ی بالینی معنی دار یا از لحاظ آماری چشمگیری گرفته نشد که نشان دهد تراکم استخوان تغییری پیدا کرده باشد.

آزمایش بالینی دیگری نیز صورت گرفت که در آن سویا و مکمل ایزوفلاون به مدت یک سال روی افراد تست شد و یافته ها نشان دادند تراکم استخوانی بهبود خاصی پیدا نکرده بود.

برای تقویت استخوانهای تان سویا مصرف بکنید یا نه؟

اولین چیزی که باید بدانید این است: می توانید با خیال راحت از مصرف مکمل ایزوفلاون چشم پوشی کنید؛ مرکز ملی سلامت یکپارچه آمریکا (NCCIH) در مورد مکمل ایزوفلاون چنین می گوید: شواهد اخیر حاکی از این هستند ترکیبات ایزوفلاون سویا نمی توانند پروسه ی از دست دادن تراکم استخوان را طی یائسگی یا بعد از آن کُند کنند.

NCCIH هشدار داده که بی خطر بودن استفاده ی بلند مدت از مقادیر زیاد مشتقات سویا به اثبات نرسیده است. از طرفی دیگر به گفته ی NCCIH مصرف غذا های حاوی سویا ضرری ندارد و اگر می خواهید مصرف چربی های اشباع را در کنار مصرف زیاد پروتئین باکیفیت به حداقل برسانید غذا های حاوی سویا انتخاب های خوبی هستند. توفو علاوه بر اینکه منبع خوبی از پروتئین است کلسیم قابل توجهی نیز دارد. همچنین می توانید از شیر سویای غنی شده با کلسیم و ویتامین D استفاده کنید. هر سه ی این مواد مغذی برای سلامت استخوان ها مهم اند (البته در صورت نداشتن حساسیت یا عدم تحمل سویا).

حرف آخر اینکه در کشور های آسیایی که معلوم شده با مصرف سویا توانسته اند احتمال شکستگی استخوان در زنان یائسه را کاهش دهند سویا به صورت کامل مصرف می شود نه مکمل های آن.