سفری به عمق فرهنگ و آئین های سنتی مردمان لر – خبرگزاری تیکسر | اخبار ایران و جهان

خبرگزاری تیکسر – گروه استان ها: ابتدای تعطیلات نوروزی قلعه «فلک الافلاک» مملو از حضور مسافران و گردشگرانی از جای جای ایران اسلامی است که برای بازدید از این اثر ملی و شاهکار معماری ایرانی و همچنین موزه باستان شناسی و مردم شناسی این قلعه شگرف در خرم آباد حضور پیدا می کنند.

موزه مردم شناسی استان لرستان به عنوان یکی از غنی ترین موزه های مردم شناسی کشور در اردیبهشت سال ۱۳۸۱ در قلعه «فلک الافلاک» افتتاح شد این موزه با ۱۲ سالن و راهرو هایی مرتبط به آن صحنه هایی بسیار بدیع و چشم نوازی را از زندگی بومی مردم لرستان به نمایش گذاشته است.

سفر به فرهنگ و باورهای مردمان لر

موضوعات به نمایش گذارده شده در این موزه شامل باورها و اعتقادات مردم این دیار درباره چشم زخم ها و تولد ابزار و وسایل روشنایی سنتی کتابت و لوازم مربوط به آن پوشاک سنتی مردان و زنان ابزار و صنایع کشاورزی بومی موسیقی محلی آهنگر محلی گالری عکس از مناظر طبیعی و زندگی مردم صحنه هایی از مراسم عروسی گالری عکس هایی از دوره قاجار است.

همچنین مشاغل سنتی خراطی سراجی گیوه دوزی ورشوسازی ویترین هایی از ظروف و وسایل مهمان نوازی مراسم سوگواری و گور نگاره های حجاری شده سالن مخصوص نمایش فیلم و اسلاید مرد موتاب زنان در حین بافت سیاه چادر قالی گلیم جاجیم ویترین نمونه هایی از بافته های لری ماکتی از سیاه چادر صحنه هایی از فعالیت زنان عشایر و روستایی سالن موسیقی و نمایش انواع سازهایی لری و چهره های برجسته موسیقی لرستان صحنه ای از شکار آسیاب آبی و سالن ابزار و وسایل پخت نان و … از دیگر دیدنی های این موزه است.

موزه مردم شناسی «فلک الافلاک»؛ منظره خاطره انگیز فرهنگ این دیار

این مجموعه که با بهره گیری از ابزار و وسایل گردآوری شده از صحنه های واقعی زندگی روزمره مردم و چیدمان مناسب آنها در ویترین ها و صحنه های ایجاد شده گذاشته شده منظره های خاطره انگیزی را در ذهن هر بیننده ای بر جای گذارد.

در سالن اول موزه با اشیا مربوط به تولد آغاز می شود که شامل اشیایی با باورها کهن نظیر طلسم ها خر مهره ها (کژک) آویزه های اسپند (دیی دیی) قاب قران ریش کل پرهای خروس سر کبک و مهره های رنگین و … است.

ابزار و وسایل روشنایی نظیر پی سوزها چراغ لامپا چراغ موشی و وسایل کتابت مانند کتب قدیمی قلمدان جوهردان عینک ها و قباله های قدیمی و همچنین اشیا مربوط به ایام سوگواری محرم و تعزیه گردانی و پوشاک مردان و زنان همراه با زیورآلاتی که زنان ایل به هنگام شادی به خود می آرایند از جمله اشیایی است که در ویترین این سالن به نمایش گذارده شده است.

در ادامه آن مجموعه ای از اشیا و صحنه های مربوط به کشاورزی دیده می شود که در یک سوی آن مرد کشاورزی را در حین سوار بر خرمن کوب چوبی و خواندن آواهای محلی برای رفع خستگی نشان می دهد که گویی خود در کنار «خرمن جا» به نظاره نشسته است و در سوی دیگر مردی در پی پاشیدن بذری نو زمین را با گاوآهن شخم می زند.

در همان نزدیکی سیمای مردی آهنگر و یا صنعتگران محلی که در حال تهیه ابزارآلات کشاورزی هستند نمایی دیگر از زندگی بومی لرستان را تداعی می کند.

سالن عروسی؛ نوای شورانگیز ساز و دهل

گالری عکس: در این گالری مجموعه ای از تصاویر طبیعت و مردم به نمایش گذارده شده که با نگاهی به آنها می توان به تنوع زیبایی های طبیعی چهره های بومی و چگونگی زندگی در دامن طبیعت دل انگیز لرستان پی برد.

سالن عروسی: در سالن عروسی همراه با نوای شورانگیز ساز و دهل آوردن عروس با مادیان سفید تزئین شده مردان و زنان رقصنده گرداگرد نوازندگان بومی و عروس و داماد و… همه اینها صحنه هایی هستند که شما را به این عروسی دعوت می کنند.

عکس های قاجار: در راهرویی که به سالن مشاغل بومی مرتبط می گردد عکس هایی از دوره قاجار دیده می شود این عکس ها مربوط به سران عشایر و طوایف لر در دوره قاجار است که توسط عکاس خانه «دارالخلافه» تهران در سال های ۱۲۱۸- ۱۲۱۹ عکس برداری شده است و هم اکنون اصل این عکس ها در آلبوم خانه سلطنتی کاخ گلستان نگهداری می شود.

سالن سوگواری طنین آوای سوگ

سالن مشاغل و ظروف: در زیر طاق نماهای این سالن مجموعه ای از پیکره استادان مشاغل سنتی نظیر پیرمرد خراط ورشو ساز سراج گیوه دوز و اشیا مربوط به سوارکاری و شکار و ظروف مهمان وازی چشم هر بیننده ای را به خود خیره می کند و آنها را با دنیایی از رموز و فنون سنتی که روزگاری پیشتاز صنعت ایران زمین بوده اند آشنا می کند.

سالن سوگواری: در طنین غمگنانه آوای سوگ و نوای «مویه» که در این سالن بخش می شود صحنه هایی از مراسم چهره کتل کردن اسب مردان پلاس پوش و زنان سوگوار با گیس بریده و گونه هایی خراشیده تصاویری از سوگنامه های شاهنامه را برای شما تداعی می کند نقوش حجاری شده سنگ گورهای که در کنار این صحنه قرار گرفته اند بخش هایی دیگر از آئین سوگ را به تصویر کشیده اند.

سالن نمایش: با ایجاد سالن نمایش برای بازدیدکنندگان فرصتی فراهم شده که دمی با نشستن ناظر جلوه هایی از فرهنگ و تاریخ لرستان از طریق سیستم صوتی و تصویری موزه باشیم.

سالن بافته های بومی: مرد موتاب در حال موتابی زنان عشایر در حین بافت سیاه چادر گلیم قالی و جاجیم سه سالن را به خود اختصاص داده اند به طوری که جزئی ترین فنون و زیبای های آن قابل مشاهده است.

سیاه چادرهای عشایری میزبان قدوم مهمانان نوروزی

سالن عشایر: در این سالن سیاه چادر (داوار) به نمایش گذارده شده که حدوداً پنج برابر کوچک تر از یک سیاه چادر واقعی است این سیاه چادر نمونه ای است از یک سکونت گاه عشایری منطقه «هومیان» کوهدشت است که به همراه متعلقات آن در معرض دید عموم قرار گرفته است.

از دیگر موضوعاتی که در این سالن قابل مشاهده است فعالیت روزمره زنان عشایر بوده که نقش عمده زندگی ایلیاتی را به عهده دارند زنی در حال آوردن مشک آب زنی در حال نخ ریسی زنی در حال سبدبافی زنی در حال مشک زنی زنی در حال تهیه خوراک و خوابانیدن کودک خود در گهواره ای بومی و زنی در حال آوردن هیزم و صحنه هایی که به طور روزمره در زندگی ایلی و روستایی برای زنان تکرار می شود.

موسیقی لری هم زاد مردمان دیار بلوط و مفرغ

سالن موسیقی: موسیقی لری بخش جدایی ناپذیر زندگی است که از بدو پیدایش این قوم با او هم زاد بوده است کهن ترین این آواها را می توان در «مویه» ها و «هوره» ها و نواهای شادی و سرودهای دلدادگی های عاشقانه جستجو کرد.

سالن موسیقی موزه مردم شناسی لرستان با مجموعه ای از انواع سازهای بادی نظیر سرنا کرنا دوزله بلور و سازهای کوبه ای نظیر انواع دهل و همچنین سازهای زهی انواع تنبور و کمانچه به ویژه کمانچه زنده یاد استاد «علیرضا حسین خانی» که در دستان پیکره اش در ویترین به نمایش گزارده شده است توجه هر علاقه مندی را به خود جلب می کند.

پیکره استاد «شامیرزا مرادی» سرنا نواز شهیر لرستانی و زنده یاد «امام قلی امامی» تنبورنواز کوهدشتی در آینده ای نزدیک به این مجموعه افزوده خواهد شد.

سالن نان و شکار

سالن شکار: درگذشته ای نه چندان دور شکار یکی از شیوه های معیشت مردم لر بوده است شکار کبک در فصل زمستان همراه با دیجومه (پرده ای رنگین برای فریب کبک ها در زمستان) از جمله صحنه هایی است که در این سالن قابل مشاهده است.

سالن نان: نان اصلی ترین غذای بشری بوده که از گذشته ای دور تا امروز برای تهیه آن فن آوری های گوناگون را ابداع کرده است در این سالن بخشی از این فن آوری ها شامل آسیاب آبی در اندازه ای سه برابر کوچک تر از اندازه واقعی آسیاب دستی نظیر «دس یر» یا «دس هر» و «بردگلو» که برای خردکردن دانه غلات به کار برده می شود و همچنین زنانی در حال تهیه نان محلی «تاوه ای» و «تیری» هستند به همراه تصاویری از موضوعات مرتبط با نان به نمایش گزارده شده است.

برای بازدید از نمونه هایی از فرهنگ تمدن و پیشینه مردم لرستان به موزه مردم شناسی قلعه «فلک الافلاک» باید سر زد تا اوج هنرمندی و خلاقیت مردمان لر را مشاهده کرد.

شکل گیری ستاد خدمات سفرهای نوروزی در لرستان

رضا آریایی سرپرست معاونت عمرانی استانداری لرستان در گفت وگو با خبرنگار تیکسر در این رابطه اظهار کرد: باتوجه به جاذبه های گردشگری طبیعی و آثار تاریخی کهنی که در لرستان وجود دارد این استان از قدیم الا ایام محل تردد گردشگران در ایام مختلف سال بوده است.

وی با بیان اینکه در استان لرستان حدود پنج هزار اثر تاریخی و جاذبه گردشگری داریم عنوان کرد: دو هزار و ۶۵۰ مورد از این آثار تاریخی به ثبت ملی رسیده است.

سرپرست معاونت عمرانی استانداری لرستان با تأکید بر اینکه این آثار تاریخی و جاذبه های گردشگری گردشگران زیادی را در طول به سمت خود هدایت می کنند افزود: باتوجه به اینکه سیاست مدیریت ارشد استان به این شکل بوده که استان را از معبر گردشگری به مقصد گردشگری تبدیل شود با تلاش مدیران دستگاه های اجرایی در بحث زیرساخت ها کار شده است البته این کار باید ادامه و تداوم داشته باشد.

وی در ادامه سخنان خود با اشاره به شکل گیری ستاد خدمات سفرهای نوروزی در لرستان تصریح کرد: در این راستا کمیته هایی در زیرمجموعه آن تشکیل شده است و اقدامات لازم در آنها صورت گرفته است.

ظرفیت اقامت مسافران نوروزی به ۲۷ هزار نفر در یک شب رسیده است

سرپرست معاونت عمرانی استانداری لرستان با بیان اینکه در سال گذشته ۵۲ هزار و ۷۸۹ شب اقامت در لرستان به ثبت رسیده است عنوان کرد: این میزان اقامت در مهمان سراها آموزش وپرورش هتل ها بوم گردی ها و… به ثبت رسیده است.

آریایی در ادامه سخنان خود این تعداد حداقل یک شب را در استان لرستان مانده اند و بعضی ها بیشتر مانده اند گفت: این آمار مربوط به کسانی که در لرستان فامیل و اقوام نداشته اند.

ریایی با بیان اینکه ظرفیتی که سال گذشته برای اقامت در استان پیش بینی شده بود ۲۴ هزار نفر در یک شب بود گفت: امسال این ظرفیت به ۲۷ هزار نفر در یک شب رسیده است.